Een tijd geleden schreven wij een artikel over schatgraven in een keldervoorraad bier. 7 kratten bier die pak en beet 40 jaar in een kelder bewaard waren gebleven kregen wij onder het mom, “misschien kun je er nog wat mee”. 90% ging direct de gootsteen in, maar er waren er ook een paar die wellicht nog wel lekker konden zijn. Met een flesje Rodenbach en een flesje Duvel vertrok ik naar zytholoog en brouwer Huub van Dijk om ze eens te proeven.
Ten minste houdbaar tot
We hebben in de titel en de intro al vermeld dat het gaat om een 40 jaar oude Duvel, maar eerlijk gezegd weten we dat helemaal niet. Wat we wel zeker weten is dat het bier van voor 1991 is, toen werd namelijk het Warenwetbesluit Etikettering van levensmiddelen ingevoerd. Vanaf dat moment was het verplicht om een THT-datum op het bier te vermelden en deze ontbreekt op de fles. Bij de 7 kratten bier die we ontvingen zat echter wel een logboek die was bijgehouden van 1979 tot 1982 dus we ronden de leeftijd af op 40 jaar. Wellicht dat een Duvelexpert aan de hand van het etiket meer weet, dat horen we dan uiteraard graag.
Ergens is het wapen van de brouwerij nog zichtbaar
Wat doet het rijpen met bier?
In een eerder artikel over het rijpen van bier heeft Max van Huizen het al eens toegelicht; bier kan zich uitstekend lenen om voor langere tijd te bewaren. Wel met de kanttekening dat het dan met name gaat over donkere bieren met een wat hoger alcoholpercentage. Het rijpen van bier kan zorgen voor meer diepgang in de smaak. De bittere smaak verdwijnt langzaam en vaak wordt het bier dan ook wat zachter en wat zoeter. Portificatie of madeirisering wordt het ook genoemd, wat een verwijzing is naar de smaken van port en madeira. Het is echter niet zo dat, hoe langer je het bier bewaart, hoe lekker dat die wordt. Dat is ook goed omschreven in een artikel van Bas Schampers die 19 jaargangen van de Gouden Carolus Cuvée van de Keizer Blauw naast elkaar heeft geproefd. Daar is een stijging in smaakbeleving te zien naarmate de tijd verstrijkt, maar ook een daling na verloop van tijd.
Zoals te verwachten weinig ‘prik’ meer in het bier
Tijd om te proeven
Duvel staat niet in het rijtje van bieren die zich goed lenen voor het bewaren van bier. Ook de termijn van 40 jaar staat niet garant voor een spetterend resultaat. Maar dat wil niet zeggen dat het per definitie geen lekker bier meer is, een bier laat zich niet altijd goed voorspellen. De kroonkurk van de fles was aan de buitenkant geroest, maar aan de binnenkant was deze nog helemaal gaaf. Eenmaal ingeschonken zie je dat het bier zo plat is als het maar zijn kan, de koolzuur verdwijnt door de jaren heen wel uit het bier. Eenmaal ingeschonken is het tijd om aan het bier te ruiken en dat was bepaald geen pretje. Volgens Huub was het een combinatie van goedkope cognac, paardenvijg en ergens in de verte een beetje madeira. Ben benieuwd of iemand ooit een bier zou bestellen met deze omschrijving op de bierkaart. Met frisse tegenzin toch ook maar geproefd, het leven van een schrijver voor BeerNDX gaat nu eenmaal niet altijd over rozen. Eén slok was voor mij echter meer dan genoeg: bewaar een Duvel nooit 40 jaar!
Het werd uiteindelijk toch een enkeltje gootsteen voor dit bier
Binnenkort komt het artikel over 40 jaar oude Rodenbach. Wellicht was die wèl te drinken.
Bierliefhebbers van alle soorten en maten delen hun liefde voor bier steeds vaker online. Aangezien we het zelf ook leuk vinden om te zien wat anderen zoal voor bieren drinken bekijken we dit met regelmaat. Op de groep Belgian Beer Board kwamen we een foto tegen die onze nieuwsgierigheid triggerde, een US marinier met een overduidelijke passie voor Belgisch bier. Die man moesten we spreken en zo geschiedde.
Wie is de man achter de foto van een kelder vol Belgische bieren?
Mijn naam is Scott Patchcowski. een man van 49,9 over een maandje word ik 50, uit Doylestown Pennsylvania. Voormalig marinier en tegenwoordig werkzaam voor het US Census Bureau.
Scott Patchcowski trots naast zijn Belgische verzamelobjecten.
Je viel online nogal op met je biercollectie, hoe zou je die omschrijven?
De collectie is mijn poging om elk Belgisch bier te proberen dat ik kan bemachtigen. Het begon als een manier om de kelder te versieren, maar het heeft duidelijk de overhand genomen. De meeste zijn lege flessen, maar ik heb wel de St Bernardus Collectors Editions Magnums (elk jaar behalve 2016) en 3L 2015 Corsendonk Dubbel. Ik heb ook een uitgebreide glazencollectie, vind het wel een must om een Belgisch bier in het juiste glas te schenken. Daarnaast ben ik ook begonnen om de paar maanden een 12-pack Orval te kopen, de helft te drinken en de andere helft in de kelder op te bergen om het vervolgens een paar jaar te vergeten.
Hoe groot is je collectie nu denk je?
Ik weet het precies aangezien ik alles in Excel bijhoud. Tot nu toe heb ik 697 verschillende Belgische bieren uitgeprobeerd. Er staat er ook nog in mijn bierkoelkast die ik nog moet drinken, die staan rustig op mij te wachten, haha.
Een collectie waar je best wel trots op mag zijn!
Hoe komt het dat je gestart bent met het verzamelen?
Ik ontmoette een mooie dame in een plaatselijk café waar ik in 2012 mee begon te daten. Niemand kon (en kan nog steeds niet) achterhalen waar haar accent vandaan komt … het bleek een Belgisch accent te zijn! In januari vierden we ons 5-jarig huwelijk.
Ze nam me in 2013 voor het eerst mee naar België. Ik was altijd al fan geweest van ambachtelijke bieren en gaf de voorkeur aan sterkere bieren boven de “Miller Lite” -scene. Vanaf mijn eerste bier in België (ik geloof dat het een Waterloo Tripel was in het restaurant naast het Waterloo Battlefield), was ik verslaafd.
Ze drinkt niet eens bier (al neemt ze soms wel een slok van een framboise lambiek), maar we hebben tijdens die reis zowel Orval als Chimay bezocht om de abdijen te bezoeken. We kwamen toevallig naar The Lambic Expo in Beersel en kwamen erachter dat het de dag was van de heropening van 3 Fonteinen in de Open Door. Daar mocht ik Armand ontmoeten – de meester brouwer – en maakte zodoende kennis met lambiekbieren. Mijn vrouw en haar vader brachten me ook naar Brugge en Gent. Het was in Brugge dat haar vader voor mij ‘All Belgian Beers‘ kocht, wat in die tijd een encyclopedie was van 1200 pagina’s die elk bier probeerde te beschrijven dat in België werd gebrouwen…. De oude US Marine in mij vond dat een uitdaging en de collectie begon!
Je bent al goed op weg Scott!
Ik ben tot nu toe 4 keer in België geweest en kom altijd terug met zoveel flessen als ik kan dragen. Mijn schoonvader komt een of twee keer per jaar op bezoek en brengt altijd nieuwe bieren mee voor de collectie. Helaas is zijn vlucht voor aankomende maand gecancelled. Ik houd mijn Excel-spreadsheet up-to-date voor hem en vrienden die ons vanuit België komen bezoeken. De vrienden van mijn vrouw zijn absoluut geweldig voor me geweest. Voor een bruiloft die we in 2018 bijwoonden, gaf de bruidegom me 4 Westvleteren XII’s! Ze liggen rustig op mij te wachten in de kelder, haha.
Waar koop je zoal je bieren?
Het wordt duidelijk moeilijk om nieuwe bieren voor de collectie te vinden, maar ik ben altijd op mijn hoede. Ik ga een paar keer per jaar naar Monks Café in Philadelphia (ongeveer een uur rijden) om te genieten van moeilijker te vinden bieren en meestal iets nieuws te vinden. Af en toe vind ik als restaurant in de VS met een goede bierkaart.
Waar kan je het beste bier kopen?
De beste plaats die ik heb gevonden om bier te bestellen, is online. Ik heb meerdere keren bieren besteld in Europa en vaak rekenen ze Belgische prijzen. Ondanks de hoge verzendkosten naar de VS vind ik het niet duurder dan de prijs die je betaald bij een speciaalbierwinkel. Bovendien is Belgisch bier in deze regio echt lastig verkrijgbaar.
Heb je een favoriete brouwer / favoriet bier, zowel binnenlands als internationaal?
Mijn favorieten zijn de traditionele trappisten- en abdijstijl, Dubbels en Tripels zijn mijn favoriet, met een behoorlijk oude Westvleteren XII bovenaan de lijst. Niet origineel, ik weet het! Voor iets duisterdere bieren ben ik dol op de Pannepot Fisherman’s Ales (hoe ouder, hoe beter). Ik drink voornamelijk Belgen, maar ik kom uit Michigan en geniet van een goede stout zoals CBS of KBS van Founders in Grand Rapids Michigan.
Deze bieren staan klaar om gedronken te worden, goede keuzes!
Welk bier staat nog bovenaan je wensenlijst?
Elke zeldzame Cantillon.
Met wie zou je deze graag willen drinken?
Ik heb geprobeerd aan iemand te denken, maar ik ben niet echt een starchaser … Ik drink gewoon graag met vrienden of drink met en waar mensen plezier hebben!
Wat is het paradepaardje van je collectie en waarom?
Ik ga voor mijn 20+ Brasserie De La Senne-bieren. Ze waren niet alleen allemaal fantastische, gedenkwaardige bieren, maar het artwork is ook erg cool. Maar misschien ook wel de 25.03.18 Wesvleteren XII die op het punt staat te worden genoten voor mijn 50e verjaardag een paar dagen nadat deze bieren 5 jaar oud zijn.
Wat zou je iemand aanraden die net bier begint te verzamelen?
Probeer alles wat je kunt … Deel waar je van houdt.
Wat is volgens jou de biertrend van 2020?
Ik heb gehoord dat zuren “De volgende IPA” zijn en ik hoop van harte dat dit waar is. Eén ding weet ik zeker, de IPA-rage hier in de VS snap ik niet!
Beste lezer, mocht je iemand kennen of heb je zelf een Cantillon staan, stuur ons dan een mail naar info@beerndx.com, dan kunnen wij je in contact brengen met Scott Patchcowski. Het zal ongetwijfeld een mooie plek krijgen in zijn verzameling!
Ben of ken je een bierverzamelaar zoals Scott, Huub, Jos of Jaap? Tip dan onze redactie en we maken er een leuk artikel over!
Een bron van bierkennis, speciale bieren en hartelijke gastvrijheid. Zo is een bezoek aan Huub van Dijk wel te noemen. Huub is brouwer van meervoudige prijswinnaar saison Wittekop, een fenomenaal bier waarmee hij de Brussels Beer Challenge én de Dutch Beer Challenge won. Daarnaast is hij ook bekroond zytholoog én verzamelaar van zo’n beetje alles wat maar met bier te maken heeft. Om het nuttige met het aangename te combineren zijn we met team BeerNDX op bezoek gegaan.
Tijd voor het interview!
“Sorry voor de rommel mannen, maar we zijn net terug van 2 dagen Antwerpen en we hebben nog niet veel tijd gehad om op te ruimen.” Eenmaal over Antwerpen en cafés aldaar gesproken komt het gesprek meteen op gang. “Weet je waar je nou een keer naar toe moet gaan? Café Mombasa in Borgerhout, hele mooie bieren die je nergens anders kan drinken. Ook nog heel gastvrij, echt een aanrader.” Terwijl we een Wittekop ingeschonken krijgen pakt hij een aantal mappen erbij. Zorgvuldig omschreven staat er per plaats in Nederland en België waar de plekken zijn waar je als bierliefhebber ooit geweest moet zijn. Nog een hele klus wanneer je de schriften doorbladert.
Team BeerNDX luistert aandachtig naar de verhalen van Huub.
Terwijl we over het bezoek aan Antwerpen praten komt het verzamelen van bieren en aanverwante artikelen aan bod. Het is duidelijk niet alleen bier wat hij verzamelt, dat merken we op wanneer hij ons de kamers boven laat zien. “Ik denk dat ik zo’n 80 neonborden van bier heb hangen en ze doen het ook nog allemaal.” Dat hier niets aan gelogen is laat hij zien, onder andere door het neonbord van Sint Sixtus (!) te laten branden. Er zijn zelfs nog 2 kamers en kasten in de gang die vol staan met emaille borden van brouwerijen die inmiddels niet meer bestaan of in ieder geval inmiddels een duidelijk andere huisstijl hebben aangenomen.
Behoorlijk indrukwekkend Huub, nu ben ik wel erg benieuwd naar de bieren in je verzameling, hoeveel flessen heb je ongeveer denk je?
Op die vraag kwam een lange stilte, het antwoord. “Daar durf ik geen schatting van te maken, ik denk ergens tussen de 500 en 600.” Een erg voorzichtige schatting kan ik je vertellen.
Ook de La Trappe oak aged verzameling is compleet!
Wanneer ben je begonnen met het verzamelen van bier?
Het echte verzamelen moet ergens in 2009 zijn begonnen. Althans, het meeste van mijn bieren is vanaf die tijd. Ik heb ook zeker wel oudere bieren in mijn verzameling, maar die heb ik vaak op een later moment gekocht. Hoe ik daaraan kom? Ik loop al wat langer rond in de wereld van bier en dan spreek je nog eens iemand. Ik heb daardoor wel mooie bieren die soms zelfs de brouwer zelf niet meer heeft.
Zoals, wat is zo’n pronkstuk?
Ik heb bijvoorbeeld nog een dichte doos met 12 Cuvée van de Keizer Blauw uit 1999. Het bier zal inmiddels wel over zijn top zijn, maar het is echt wel bijzonder om deze te hebben. Ik geloof niet dat er nog veel van in deze conditie zijn.
Nog een pronkstuk van Huub: Ter Dolen Limited Edition.
Waar koop je je bier?
Ik hou met name van de traditionele biercultuur en daarom kom ik veel en graag in Belgische winkels. Je vindt er bijna altijd wel bijzondere exemplaren, met name bij kleinere winkels in onbekende plaatsen. Ik kan het iedereen wel aanraden om die te bezoeken. Oh wacht, nee toch maar niet anders zijn de speciallekes straks al weg voordat ik er ben, haha.
En als je dan een mooi bier gevonden heb, met wie degusteer je deze dan het liefst?
Dat is makkelijk, dat is met Mieke Desplenter van Ter Dolen en Hildegard van Ostaden van de Leyerth. Deze dames hebben heel veel betekend voor de bierwereld en ze hebben er nog verstand van ook.
Nog tips voor de beginnend verzamelaar?
Zorg voor een goede ruimte, bier moet niet teveel licht hebben en het moet ook niet te warm zijn. Maar de belangrijkste tip is “Vergeet het niet te drinken!”
Ben jij of ken jij ook een verzamelaar zoals Huub, Jos of Jaap? Schroom dan niet en tip onze redactie, we komen graag op bezoek!
Gezocht: Gouden Carolus uit 2014 en 2015. Deze advertentie plaatste ik op BeerNDX en een bericht van Jos Gysels volgde al snel. “Ik heb alle jaargangen en heb er nog wel wat over, kom maar langs”. En zo was er de ontmoeting op een zaterdagmiddag. Nadat we van bier en geld gewisseld zijn nodigt hij mij uit in zijn eigen biermuseum. Ik drink een van zijn zelfgebrouwen bieren van brouwerij de Roozenhoet en stel hem een aantal vragen.
De kelder van Jos
Imposante kelder, wanneer ben je begonnen met sparen?
Dat zal denk ik een jaar of 20 geleden zijn. Het is overigens niet zozeer sparen, maar meer verzamelen. Ooit begonnen met een bijzonder Westmalleglas en daarna is het niet meer gestopt. Inmiddels staat het huis redelijk vol. We gaan dan ook behoorlijk wat rommelmarkten af op zoek naar mooie aankopen.
Hoeveel flessen denk je dat je hebt?
Hoeveel het er precies zijn durf ik niet te zeggen, maar ik zal het in mijn leven niet meer op krijgen. Gelukkig heb ik een zoon die ik er ook een groot plezier mee doe haha.
Flessen, flessen en nog eens flessen.
Hoe kom je eraan?
Ik werk bij drankenhandel Goetze Bier. Hier komen behoorlijk wat mensen uit de bierwereld die ook weten dat ik een groot liefhebber ben en die willen nog wel eens wat voor mij meenemen. Het leuke van mijn baan is ook dat wij bier wat over de datum is tegen leeggoedprijs mogen kopen. Alleen maar mooi voor ons want een hoop bieren worden juist beter wanneer ze na de THT datum komen. Westmalle dubbel heb ik bijvoorbeeld het liefst 2 jaar na de THT datum. Uiteraard koop ik ook gewoon in de winkel. Hier in de buurt zit een heel goede, namelijk Willems in Grollendonk. Die man heeft verstand van bier en daar weet ik ook altijd wel iets moois te vinden. (Wil je weten welke bieren je prima kunt bewaren tot na de THT? kijk eens naar dit artikel)
Wat drink je zelf het liefst?
Nou, daar vraag je wat. Moeilijk om antwoord op te geven. Voor mij is het wel afhankelijk wat voor seizoen het is. In de winter drink ik graag een donker en wat zwaarder bier, terwijl ik in de zomer het liefst een geuze drink. Als ik dan toch moet kiezen, dan ben ik momenteel wel liefhebber van geuzestekerij de Cam in Gooik. Die bieren zijn toch wel fenomenaal.
Jos met één van zijn zelfgebrouwen bieren.
Als je naar het café gaat, welke heeft dan je voorkeur?
Ik kom graag in café “Het stek water” in Lier en café “Tramstatie” in Emblem bezoek ik ook graag. Laatstgenoemde is echt de moeite waard voor mensen die houden van een authentiek caféinterieur.
Wat is het pronkstuk uit je collectie?
Een van mijn pronkstukken is zeker een oude roerstok die is gebruikt bij het brouwen (zie foto). Deze heb ik via via gevonden en wilde men nota bene naar de stort brengen. De roerstok is meer dan 100 jaar oud en daar ben ik dan ook erg trots op. Een ander pronkstuk is het Santébier van brouwerij Fantôme in Soy. Elk jaar organiseert onze bierclub de Heikantse bierliefhebbers samen met deze brouwerij een feestweekend. Tijdens dit weekend wordt jaarlijks het Santébier gelanceerd, dit jaar alweer nummer 24. Naast dat dit bier bijzonder lekker is, gaat de opbrengst ook nog eens naar het goede doel.
De eerste verzamelaar waarbij wij langsgaan is Jaap Mulders (35) uit Wouw. Naast liefhebber is Jaap sinds een aantal jaar ook fervent verzamelaar. Hij neemt ons mee in zijn bierkelder.
Jaap Mulders (36) uit Wouw, Noord-Brabant.
Omvang verzameling: 80 flessen á 75 cl 72 flessen á 30 cl
Hoi Jaap, wanneer ben jij bier gaan verzamelen?
Op mijn 30ste kreeg ik van een vriend een fles Gouden Carolus Cuvee van de Keizer blauw, inmiddels misschien beter bekend als Imperial Dark. Hij vertelde erbij dat hij minimaal 10 jaar moest liggen voor het bier op zijn best was. Aangezien 1 fles bewaren niet veel zin heeft ben ik er steeds meer gaan bij kopen.
De fles die Jaap kreeg van zijn vrienden
Welke stijl vind je het beste geschikt om te verzamelen?
Sowieso quadrupels en barleywines, die worden veel zachter. Onlangs ook begonnen met geuzes drinken en verzamelen, daar is ook nog een wereld in te verkennen. Voor nu ben ik maar begonnen met degeuzes van 3 Fonteinen en Tilquin.
Waar vul je, je verzameling het liefst mee aan?
Ik kom graag in bierspeciaalzaken en speur vervolgens alle grote flessen op om te kijken of er iets tussen zit wat mij aanspreekt. Daarbij zoek ik altijd wel naar flessen waarvan ik het idee heb dat ze beter worden en in waarde stijgen. Een Duvel Barrel Aged voor 25 euro is leuk, maar mij iets te prijzig. Een grote fles La Trappe Quadrupel uit 2015 is nu ook 25 euro waard en drink ik liever.
Jaap en zijn geliefde fles.De kelder van Jaap.
Wat is het pronkstuk uit je verzameling? Waarom deze fles?
Het is niet zozeer 1 fles, maar alle jaargangen Cuvee van de Keizer Blauw vanaf 2013. Sinds 2017 koop ik van elk jaargang een doos, dan heb ik ook nog iets om op te drinken tussentijds. Om in de stijl van Gouden Carolus te blijven heb ik ook de gehele lijn Indulgence.
Welk bier staat op je verlanglijst?
Met stip bovenaan staat de St. Bernardus Oak Aged, destijds vond ik hem op dat moment met 9 euro te duur, nu kan ik mijzelf wel voor mijn kop slaan!
