We hebben het afgelopen jaar behoorlijk wat vakmensen uit de wereld van bier gesproken. Denk hierbij aan zythologen, eigenaren van een bierspeciaalzaak, kasteleins en fervent hobbyisten. Iets wat wij vaak te horen krijgen als miskent biersoort is toch wel de zuurdere bieren. Gelukkig kent deze stijl een opmars en op aanraden van Hans Verhoef hebben wij de Vesalius van Malterfakker geproefd.
Naam bier: Vesalius Brouwerij: Malterfakker Jaar: 2018 Percentage: 7% Stijl: Kriek Land van herkomst: België
De bier/spijs combinaties hebben ze voor je achterop gezet
Kriek
Nog steeds denk ik bij Kriek vaak als eerste aan de kriek Belle-Vue, waarvan ik er op mijn 17de net een paar teveel op had en er goed ziek van werd. Daar was Belle-Vue uiteraard niet schuldig aan, maar het heeft mij wel even weggehouden van deze biersoort. Tot ik een paar jaar geleden bij biercafé de Sjoes een Liefmans cuvée kriek brut te drinken kreeg. Zo kan kriek dus ook smaken en mijn liefde voor zuurdere bieren was weer aangewakkerd. Toen ik onlangs bij Bier & Borrels op bezoek was en hierover vertelde kreeg ik deze fles Vesalius in mijn handen gedrukt “deze moet je dan zeker proeven”, aldus Hans.
Brouwerij Malterfakker
Met de brouwer, Malterfakker, was ik niet bekend, maar dat is niet heel vreemd. Tot voor kort waren het nog hobbybrouwers maar inmiddels zijn ze dat stadium gepasseerd en hebben ze een heus Brouwateljee staan in Lubbeek. Een plek waar je hun heerlijke bieren kunt proeven, een rondleiding kan krijgen, een praatje kan maken en nog eten ook. Helaas is het nu even niet mogelijk om ze te bezoeken, maar het is zeker de moeite waard wanneer het weer kan.
Mooi roze is niet lelijk
Proeven
Te lezen was dat Vesalius een prijswinnend bier was in 2018, welke prijs dit was kon ik zelfs met hulp van Google niet achterhalen, maar je proeft dan toch net even iets kritischer. Tijd om de fles te openen. Wat opviel bij het inschenken was de lichtrode kleur die iets naar roze neigt en het lichtroze schuim, een feestelijk begin. Eenmaal geroken aan het bier met je dat het gemaakt is met Schaarbeekse krieken, het zure van deze krieken komt goed terug, maar ook het fruitige ruik je goed. Gelukkig komt de geur goed overeen met de smaak. Hij is wat scherp, maar wel erg aangenaam. Bovendien combineert het wat scherpe heel mooi met het fruitige.
Het bezoek aan het Brouwateljee moet nog even op zich laten wachten, maar zodra het weer mogelijk is zullen we de brouwers van Malterfakker snel gaan bezoeken.
Eindelijk weer een bierwinkel in Bergen (op Zoom)! Dat was mijn gedachte toen ik hoorde dat De Bierwinkel Man zijn deuren ging openen in mijn eigen woonplaats. Ik miste eigenlijk al een tijdje een bierwinkel in Bergen en sinds begin oktober heeft Wout van der Pas dat gemis gevuld. De Bierwinkel Man is nu een feit en dus ook tijd voor een praatje want we zijn reuze benieuwd!
Naam: De Bierwinkel Man Eigenaar: Wout van der Pas Opgericht: 2020 Adres: Kortemeestraat 26 Website:https://debierwinkelman.nl/
Afgelopen zaterdag was de grote opening, hoe was dat?
Ja, bizar! Echt boven verwachting. Ik had wel een beetje aan reclame gedaan via social media, en we hebben het een beetje spannend gemaakt in de straat. Bewust ook, want door corona kunnen we maar vier personen tegelijk binnenlaten. Het was ook rotweer die dag, dus we wisten niet wat we konden verwachten, maar in de middag hebben we wel een moment gehad waarbij de winkel ‘vol’ stond en er een lange rij in de stromende regen buiten stond te wachten. We waren heel positief verrast door al de belangstelling die we kregen!
De Mad Scientists gaan in ieder geval al hard! Wees er dus snel bij.
Ik pikte toevallig net op dat je zelf uit Hilversum komt, waarom een bierwinkel in Bergen?
Mijn vriendin komt hier vandaan en toen we pasgeleden een mooi huis gevonden hadden in Bergen op Zoom hebben we besloten om ons leven hier voort te zetten. Ik had toen nog een wel een mooie baan in Hilversum die ik niet zomaar wilde opgeven. Begin maart zaten we met een speciaalbiertje op de bank te grappen over een bierwinkel openen in Bergen op Zoom, zouden wij dat ook kunnen? En nu staan we hier. Je kan het eigenlijk wel zien als een uit de hand gelopen hobby. Ik ben zeer groot liefhebber van speciaalbieren en voor mijn inkopen ging ik of naar Hilversum, waar een hele mooie winkel zit, of net over de grens bij Essen. Toen dacht ik, waarom kan ik het eigenlijk niet gewoon in Bergen op Zoom kopen. Dus zo gezegd zo gedaan.
Waar is jouw passie voor (speciaal)bier eigenlijk vandaan gekomen?
Ik ben sowieso gek op eten en drinken en ik wil dan ook het liefst alles proberen. Ik ben begonnen met blond bier en tripels zo’n 10 jaar geleden en dan hoor of zie je toch weer andere dingen en dat ga je dan ook eens proberen. Ik weet nog dat ik bij de eerste IPA een scheve bek trok, maar dat vind ik nu echt heerlijk bier. Inmiddels staat er nu niets in de winkel waar ik niet onwijs van kan genieten. Natuurlijk heb ik ook mijn voorkeur en laat dat nou net IPA zijn, maar ook dat wisselt zich eigenlijk constant af.
Verklaart dat dan ook die mooie wand aan IPA’s? Of hoe is jouw assortiment tot stand gekomen?
Nou, als het aan mij had gelegen dan had ik nog zo’n wand aan IPA’s maar voor mij is het nu ook natuurlijk aftasten wat hier graag gedronken wordt. Ik heb nu vooral een heel breed assortiment met een aantal Belgische klassiekers, de lokale brouwers uiteraard maar ook de wat meer onbekende bieren en brouwers. Ik ben zelf vooral van het ontdekken van bieren en wil dat ook graag de klanten meegeven, daarom zul je bij mij niet dezelfde bieren zien als in de supermarkt: ‘liever weten dat je iets niet lekker vindt, dan dat je nooit zal weten dat je het lekker hebt gevonden.’ Dat betekent ook dat ik graag mijn aanbod wil wisselen en vernieuwen. Natuurlijk houd je de klassiekers en de bieren die goed lopen in het assortiment, maar ik ben altijd op ontdekkingstocht naar nieuwe toffe bieren en vooral ook naar de verhalen erachter. Ook de verhalen van mijn klanten neem ik graag mee hierin. Eigenlijk bepalen wij dus samen het assortiment.
Nog druk met de laatste voorbereidingen, maar natuurlijk al wel open!
Je zou kunnen zeggen dat je in Bergen op Zoom tussen de grens van Nederland en België zit, welke verschillen zie jij tussen beiden?
Wat ik merk in speciaalbier land is dat je enerzijds de Belgische bieren hebt, de bewezen recepten die al honderden jaren mensen blij maken door juist hetzelfde te blijven. Anderzijds zie je steeds meer nieuwe brouwerijen opkomen die hip zijn, nieuwe dingen willen proberen en experimenteren met smaken en artwork. Die nieuwe, vaak kleine(re) brouwerijen, hebben wel bijzondere bieren die echt goed zijn. Ik zit met mijn bierwinkel natuurlijk dicht bij de Belgische grens en wil daarom de klanten ook van beide werelden iets bieden. Wat ik tot nu toe heb gemerkt aan de klanten, is dat er een brede vraag is naar veschillende soorten en typen bieren die eigenlijk prima aansluiten op het assortiment.
Wat gaat de bierwinkel man ons in de toekomst nog brengen?
Oeh, euhm, veel bier! Lekkere bieren en gezellige gesprekken. Ik vind het leuk als mensen niet alleen binnenlopen voor het bier, maar kom vooral ook een praatje maken of zeg even hallo als je toevallig langsloopt. Het lijkt me ook geweldig om met horeca gelegenheden samen te gaan werken hier. Bijvoorbeeld proeverijen organiseren of een ‘tap take-over’, dat soort dingen lijken mij heel leuk.
Wout is eigenlijk gewoon een Bourgondiër in hart en nieren en past met zijn bierwinkel dan ook prima in Bergen op Zoom. Ik heb zelf een ontzettend leuk gesprek gehad en mijzelf uiteraard tegoed gedaan aan de bieren en ik zou zeggen ga vooral eens zelf kijken en knoop een praatje aan, want dat doet hij het liefst.
Naast pils zijn deze biersoorten wel het meest bekend. Lang voordat speciaalbier hip was dronken we namelijk al een lekkere Westmalle Dubbel of een Tripel Karmeliet. Het zijn biersoorten waarvan je ongeveer weet wat je kan verwachten qua smaak en waarvan de recepten vaak al lange tijd worden gebrouwen. Maar waar staat de naam dubbel, tripel en quadrupel nu eigenlijk voor? Bij deze even een opfrisser!
Om tot de uitleg te komen kunnen we beter eerst eens even kijken naar de ‘enkel’. Inderdaad, de enkel, een blond bier van de brouwer. Denk hierbij aan de Westmalle Extra of de Hertog-Jan Enkel. Vaak bieren die de consument nooit hebben bereikt en alleen in de brouwerij of het klooster zelf werden gedronken.
Enkele goede bekenden.
De dubbel
Om tot een dubbel te komen werd er meer mout gebruikt tijdens het brouwproces (in vergelijking met de enkel). In het geval van de dubbel ook nog eens geroosterd mout om tot die typische bruine kleur te komen. Door meer mout te gebruiken – wat zorgt voor meer vergiste suikers – kent de dubbel ook een hoger alcoholpercentage. Vaak ligt deze tussen de 6 en 8 procent. De Westmalle Dubbel, volgens sommige de grondlegger van de dubbels, heeft bijvoorbeeld een alcoholpercentage van 8%.
De tripel
De naam tripel verwijst logischerwijs ook naar het toevoegen van mout. Nu is het niet zo dat het dan drie keer zoveel is als bij het blond bier, maar wel meer én een ander soort mout dan bij de dubbel. De tripel kenmerkt zich door de blonde kleur en die krijg je met een lichtere moutsoort. Qua alcoholpercentage zit een tripel dan ook vaak tussen de 7 en 10%. Bijvoorbeeld de Tripel Karmeliet, een welbekende klassieker die goed is voor 8,4%.
Prima uitzicht!
De quadrupel
De quadrupel – waar La Trappe ooit mee begon – wordt gebrouwen met (je raadt het al), nog meer mout ten opzichte van de tripel. Net als bij de dubbel, wordt bij een quadrupel een deel van het mout geroosterd waar hij dan ook zijn typische donkere kleur aan dankt. Gemiddeld heeft dit bier een alcoholpercentage van 10%, maar je zal ze zeker ook tegenkomen met 12 of zelfs 13%. Aan mout geen gebrek dus, waardoor dit bier zich kenmerkt door een volle en diepe smaak. Een ideaal bier voor de winterse dagen, maar de meesten laten zich hier niet door limiteren, en gelijk hebben ze.
Naast deze (flauwe) subtitel hadden we er nog wel een paar kunnen verzinnen, maar goed, tijd om eens in de link tussen bier en muziek onder het licht te houden. Diverse onderzoeken hebben namelijk aangetoond dat muziek de beleving van het bierdrinken beïnvloedt. Daarnaast zijn er talloze nummers die over bier gaan en zijn er zelfs bands die hun eigen biermerk hebben. Kortom, muziek kan gezien worden als een ingrediënt op zich.
De combinatie bier en muziek is bijna een vanzelfsprekende; waar gedronken wordt, daar klinken melodieën. En vaak ook andersom. In een café hoor je dus muziek op de achtergrond. Schenken ze daar je favoriete bier en draaien ze niet de muziek die je haat? Dan is de kans groot dat je daar vaker zult komen.
Is het geen plaatje?
Zintuiglijke ervaringen
Muziek bepaalt niet alleen de stemming (ja, let wel: andersom is zeer zeker ook het geval), maar ook de mate van bierinname en de waardering voor het gerstenat zelf. Onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel en de KU Leuven werkten in 2016 samen met het Brussels Bier Project én de Britse band Editors. Hun doel: om te zien of bepaalde zintuiglijke ervaringen onze manier van smaakwaarneming beïnvloeden. Drie groepen met in totaal 231 personen proefden het bier Salvation. De eerste groep dronk uit een flesje zonder etiket, de tweede groep uit een flesje mét het speciaal voor het onderzoek ontworpen etiket. De derde groep luisterde tijdens het proeven naar muziek van The Editors en dan speciaal naar het nummer Oceans of Light.
De hoogste score kreeg het bier van de laatste groep. De oorzaak ligt hoogstwaarschijnlijk in de beleving van het drinken van bier in combinatie met het plezier dat het luisteren naar muziek kan geven. Smaak en in dit geval smaaktoevoeging (in alle facetten zoals dat ervaren kan worden) is hier de grote bepaler. De onderzoekers stelden dat hiermee een mogelijke verklaring was gegeven voor de enorme alcoholinname of muziekfestivals. Dat blijft natuurlijk gissen, temeer omdat er meerdere theorieën over dit verschijnsel bestaan.
Evenementenbier: Feit of fabel?
Evenementenbier
Stel: je bent op een muziekfestival en er is geen bier. Stop. Hier niet verder. In andere woorden: dit kun je je gewoon niet voorstellen. De twee elementen horen nu eenmaal bij elkaar. Tja, wat moet je dan? Overstappen op wijn? Nee, want niets is zo leuk als een draagtray (al dan niet van te flexibel karton) vol bier vanaf de toog naar je groepje te brengen, onderwijl op de maat van de muziek hossende mensen ontwijkend. In ieder geval kom je ook op die manier aan een goede dosis beweging. Beweging die bijdraagt aan de instandhouding van een festivalmythe: evenementenbier. Bier met een veel lager alcoholpercentage dan die van het reguliere 5%-pilsje, specifiek gebrouwen voor grote evenementen. Of het zou met water aangelengd bier zijn. Waarom geloven veel mensen in de mythe? Omdat ze het idee hebben dat ze veel meer bier drinken dan thuis of in een kroeg? Omdat een grotere verkoop van bier gunstig is voor de brouwerij? Omdat de organisatie het niet zou aandurven zoveel dronken mensen te herbergen? Feit blijft dat je op een festival veel meer eet en meer beweging krijgt dan op een normale uitgaansavond. Ook heeft de buitenlucht een gunstige uitwerking op je lichaam.
Het klinkt gek, maar bestond evenementenbier maar echt. Want hoe zonde is het toch om te zien hoeveel liters ‘echt bier’ de lucht in gaan bij nummers als Bestel mar? Ze worden immers niet allemaal gevangen door de zanger van John Coffey.
Livemuziek
De fundamenten van een festival zijn alcohol en muziek. Bij een café is het niet per se anders. Een barman schenkt bier en zorgt ervoor dat er niet alleen maar sterke verhalen te horen zijn. En als er ruimte en gelegenheid is, is er een band te bewonderen. Niet iedere kastelein is overigens blij met het hebben van een band in zijn of haar kroeg. Mensen bestellen minder als de band bezig is, de formatie neemt kostbare plekken in én de groep dient ook gewoon betaald te worden. Daar staan weer andere café-eigenaren tegenover die stellen dat er juist meer mensen op livemuziek afkomen. En meer mensen betekent sowieso meer inkomsten.
Minder praten en meer drinken. De theorie dat muziek, al dan niet hard (af)gespeeld, de communicatie kan hinderen gaat wellicht wel op voor een thuisfeestje, in een café moet er nog steeds besteld worden of er wordt meegezongen: minder drinktijd.
Bierliederen
Het bekendste bierlied in Nederland is ‘In de hemel is geen bier’. De eerste versie, van de Vlaamse zanger Tony Geys, stamt uit 1962 en werd door hem onder het pseudoniem Herman Kempen geschreven. Het lied deed het echter niet geweldig in Nederland. Het werd dat jaar pas een hit toen er een Nederlandse uitvoering kwam. Geproduceerd door Johnny Hoes en uitgevoerd door Karel Thiel. De bekendste versie komt uit 1971 van Tom Manders (bekend onder zijn artiestennaam Dorus). Gesteld mag worden dat ‘In de hemel is geen bier’ een echte carnavalskraker is.
Is een drinklied een bierlied? Moet het alleen over bier gaan? Moet het woord bier in de titel staan? Niets moet. Veel mag. ‘Mama woar is mien pils’ van Normaal, ‘Ik moet zuipen!’ van PartyFriex, ‘Koning Pintenman’ van de BZB (voorheen Band Zonder Banaan), de WC Experience met ‘Blaif mee oe pôôte van m’n bier af’. Enkele voorbeelden van onvervalste bierliederen uit Nederland. Denk je internationaal, dan kom je al snel uit op The Dubliners met ‘The wild rover’ en geen Oktoberfest kan zonder ‘Ein Prosit’. ‘Pretty good at drinkin’ beer’, ‘Beer drinkers & hell raisers’ en ‘I like beer’ kunnen tot de culturele bijdragen van de Verenigde Staten worden gerekend.
In het verleden brachten bierbrouwerijen zelf ook muziek uit. Op een grammofoonplaat uit 1937 is te horen hoe Piet Muyselaar het merk Heineken muzikaal de hemel in prees met Heineken’s Bierlied. Concurrent Amstel kon dit natuurlijk niet over zijn kant laten gaan en koos voor de tegenaanval met Het Amstellied, precies een jaar later. In cafés werden de platen wellicht wel gedraaid, op de radio klonken ze echter niet: het betrof reclame. Vandaar dat het een obscuriteit is gebleven.
Af en toe kom je ook nog wel eens bierreclames tegen waarin muzikanten of (hun) liedjes een grote rol spelen. Ze zingen niet, ze acteren. Nick en Simon die de kijkers willen laten weten dat de concertreeks De Vrienden van Amstel LIVE! weer voor de deur staat. En Rapper Snoop Dogg die het imago van Corona vergelijkt met die van hem: cool en ontspannen. Iets soortgelijks deed hij al eerder voor Colt 45 malt van brouwerij Pabst. Gaat men daardoor juist wél of juist niet voor dat merk? Niet altijd aan te tonen natuurlijk, maar feit blijft: zolang jouw bier genoemd wordt, dan is het goed. Dus zal reclame blijven bestaan en zal men altijd wel iemand beschikbaar vinden om dat voor je te doen.
Bier en muziek is een match made in heaven.
Bands en bier
Wanneer drink je bier (gebrouwen in naam) van een band? Als je een verzamelaar bent van bier of als je een die-hard fan van een bepaalde band bent. Zijn dergelijke bieren dan geen ‘eendagsvliegen’? Leuk om te sparen en te ruilen voor iets anders? Het is meer dan dat. Sommige bieren zijn gewoon smakelijk. Ja, dat is een kwestie van smaak, maar kwaliteit mag benoemd worden. Keiharde rock en dan geen ‘hard liquor’, maar een bier met een paar procent alcohol? Niets mis mee. Als de betrokken brouwerij ervaring heeft en over genoeg creatieve vermogens beschikt, dan is een samenwerking met een band eigenlijk niet eens zo vergezocht. Het bekendste ‘merk’ in dat segment van de bierwereld is Iron Maiden. Hun Trooper bier is een groot succes en onlangs heeft de Engelse formatie in samenwerking met de Robinsons Brewery de nieuwe bieren Fear of the Dark en Trooper IPA gelanceerd. Maar we mogen natuurlijk AC/DC niet vergeten met hun ‘Australian Hard Rock and German Beer’. Of Kiss. Of Motörhead. Of… Teveel om op te noemen dus. Maar genoeg om te proeven.
Heb je zelf een favoriet bierlied? Voeg deze dan vooral toe aan Spotifylijst Bier en Muziek BeerNDX – alleen luisteren mag natuurlijk ook, proost!
Nu we allemaal weer meer aan huis zijn gebonden door de maatregelen, moeten we het thuis maar weer wat gezelliger gaan maken. Een heel goede manier om dat te doen (vinden wij) is door met gezelschap of alleen, lekkere speciaalbieren te drinken. En gelukkig voor ons is er aan keus bepaald geen gebrek. Een bezoek aan je bierspeciaalzaak levert legio mogelijkheden op en er is altijd wel een nieuw bier te vinden dat jij nog niet geproefd hebt. Dat betekent alleen niet dat ze allemaal even lekker zijn. Daarom geven wij jou 5 bieren die je beter even kan overslaan!
1. Barbell Brew
Bier met 21 gram eiwit erin voor de opgepompte sportschoolganger die met bier drinken zijn workout wil verlengen. Een origineel idee is het zeker, maar dit moet haast wel een van de slechtst smakende bieren zijn. Laat je keus echter vooral niet alleen afhangen van ons oordeel, hier zijn nog wat reviews over het bier: “No good, worst beer I’ve ever had!” en “Only 1 more left after this one, thank god!”
Barbell Brew
2. Corona Light
Het normale Corona bier heeft het niet zo makkelijk in deze tijden en hen treft zelf geen blaam. De gekkies die denken dat je Covid-19 kan krijgen van het bier daargelaten, is Corona wel zelf verantwoordelijk voor Corona Light. Het ontwikkelteam van Corona heeft blijkbaar geprobeerd de smaak uit gewone Corona te persen om er vervolgens Light van te maken. De review die het wel opsomt; “Bij deze Corona kun je er beter 6 limoentjes instoppen om er smaak in te krijgen”
Corona Light
3. Skoll Tuborg
Soms lijkt het wel of men bij het bedenken van een bier denkt: “Wat kunnen we allemaal combineren met bier wat mensen óók lekker vinden?” Zo heeft Piraatbier bijvoorbeeld rum toegevoegd en zijn er genoeg voorbeelden waarbij whisky wordt toegevoegd aan een zwaar gerijpt bier. Maar wodka toevoegen aan een pils? Nee, dit wordt er echt niet beter op.
Skoll Tuborg
4. Schutters bier
Deze stond waarschijnlijk al niet heel hoog op je lijstje, maar wij hebben laatst op het kantoor nog een blinde pilstest gedaan met de B- en C-merken pils. Van de 6 bieren waaronder Holger, Schultenbrau en Schutters, stond het laatstgenoemde bier echt stijf onderaan. Misschien toch een paar flesjes van dit bier in huis halen voor bezoek waar je niet op zit te wachten, ze zullen zo weg zijn!
Wij snappen het wel.
5. Iki Raz el Hanout
Specerijenmix Ras el Hanout wint steeds meer aan bekendheid. In een gerecht met lamsvlees is het een hele smakelijke combinatie. Het “Japanse” bier Iki heeft bedacht dat de specerijenmix ook prima in het bier verwerkt kan worden en daar ging het fout. Uiteraard is het weleens leuk om een spiced bier te proeven, maar na een hap ras el hanout blijft er weinig over van dit bier.
Iki Raz el Hanout
We zijn uiteraard wel benieuwd welke bieren we volgens jou vergeten zijn in dit lijstje. Nog suggesties? Stuur dit vooral even naar info@beerndx.com
