Dubbel, Tripel en Quadrupel, hoe zat dat nu ook alweer?

Naast pils zijn deze biersoorten wel het meest bekend. Lang voordat speciaalbier hip was dronken we namelijk al een lekkere Westmalle Dubbel of een Tripel Karmeliet. Het zijn biersoorten waarvan je ongeveer weet wat je kan verwachten qua smaak en waarvan de recepten vaak al lange tijd worden gebrouwen. Maar waar staat de naam dubbel, tripel en quadrupel nu eigenlijk voor? Bij deze even een opfrisser!

Om tot de uitleg te komen kunnen we beter eerst eens even kijken naar de ‘enkel’. Inderdaad, de enkel, een blond bier van de brouwer. Denk hierbij aan de Westmalle Extra of de Hertog-Jan Enkel. Vaak bieren die de consument nooit hebben bereikt en alleen in de brouwerij of het klooster zelf werden gedronken.

Enkele goede bekenden.

De dubbel

Om tot een dubbel te komen werd er meer mout gebruikt tijdens het brouwproces (in vergelijking met de enkel). In het geval van de dubbel ook nog eens geroosterd mout om tot die typische bruine kleur te komen. Door meer mout te gebruiken – wat zorgt voor meer vergiste suikers – kent de dubbel ook een hoger alcoholpercentage. Vaak ligt deze tussen de 6 en 8 procent. De Westmalle Dubbel, volgens sommige de grondlegger van de dubbels, heeft bijvoorbeeld een alcoholpercentage van 8%.

De tripel

De naam tripel verwijst logischerwijs ook naar het toevoegen van mout. Nu is het niet zo dat het dan drie keer zoveel is als bij het blond bier, maar wel meer én een ander soort mout dan bij de dubbel. De tripel kenmerkt zich door de blonde kleur en die krijg je met een lichtere moutsoort. Qua alcoholpercentage zit een tripel dan ook vaak tussen de 7 en 10%. Bijvoorbeeld de Tripel Karmeliet, een welbekende klassieker die goed is voor 8,4%.

Prima uitzicht!

De quadrupel

De quadrupel – waar La Trappe ooit mee begon – wordt gebrouwen met (je raadt het al), nog meer mout ten opzichte van de tripel. Net als bij de dubbel, wordt bij een quadrupel een deel van het mout geroosterd waar hij dan ook zijn typische donkere kleur aan dankt. Gemiddeld heeft dit bier een alcoholpercentage van 10%, maar je zal ze zeker ook tegenkomen met 12 of zelfs 13%. Aan mout geen gebrek dus, waardoor dit bier zich kenmerkt door een volle en diepe smaak. Een ideaal bier voor de winterse dagen, maar de meesten laten zich hier niet door limiteren, en gelijk hebben ze.

Bijzondere bierblend

Een tijdje terug hebben we het gehad over het combineren van Westmalle dubbel en tripel. Het combineren van deze bieren is heel smakelijk en wordt ook wel de Trip Trap genoemd. Dat dit bij lange na niet de enige succesvolle blend is bleek wel uit de vele reacties die we hebben ontvangen naar aanleiding van dit artikel. Een van deze reacties nemen we vandaag graag met je onder de loep en dat is ‘de Sjoes’.

Het recept

Het recept van de sjoes is heel eenvoudig. Men opent een flesje oud bruin, vult het glas voor 25% met oud bruin, loopt naar de tapkraan en doet er vervolgens 75% pils bij. Voilà, de sjoes is klaar!

Oud bruin?

Dat zie je niet zo vaak meer op de kaart staan en lang niet alle slijterijen zullen het in huis hebben. Oud Bruin hoort namelijk tot het rijk van verdwenen bieren waar Roel Mulder over schrijft in zijn boek Verdwenen bieren van Nederland. Het zoete, bruine bier is niet meer zo in trek bij de bierdrinkers.
Oud bruin kent zijn oorsprong in Limburg waar met name vanuit Maastricht omstreeks 1850 de meest succesvolle brouwerijen zaten. Later zijn ook andere grote brouwerijen het aangezoet pils gaan maken. Het is dan ook niet verwonderlijk dat je in een goed Limburgs café nog een Sjoes kunt bestellen, maar in het Noorden waarschijnlijk niet.
Deze bekende blend verkoopt Limburgse brouwer Gulpener overigens ook in flesvorm.

Mocht je een keer een authentiek café bezoeken in het zuiden van het land en zin hebben in een zoete dorstlesser? Laad je dan eens verleiden tot een Sjoes, dan kan je later tegen je kleinkinderen zeggen dat je ooit nog eens een Sjoes hebt gedronken.

De sjoes in Roosendaal.

p.s. in Roosendaal kun je uitstekend terecht bij café de Sjoes. De eigenaar? Je raadt het al, zijn roots liggen in Limburg. Proost!

Column bier: Is craftbeer 6 euro voor een blikje waard?

Als jong ventje van een jaar of 8, inmiddels bijna 30 jaar geleden, ging ik regelmatig met mijn vader mee naar drankenhandel van Oevelen net over de grens in Essen België. Bij ons in de garage stonden er altijd 6 kratten bier: Amstel, Leffe blond, Duvel, Westmalle dubbel, Westmalle tripel en Palm. Je kan zeggen dat het zaadje van bierliefhebber daar wel geplant is.

Wanneer we dan bij de drankenhandel aankwamen laadde mijn vader de lege kratten uit en stond er een man op leeftijd in een stofjas de emballage te tellen. Vervolgens schreef hij met zijn potloodje de waarde op een briefje en deze kreeg je dan mee. In die tijd – toen mijn zakgeld een rijksdaalder in de week was – vond ik het verbazingwekkend dat het bier zo duur was. Mijn zakgeld van een week, daar kon mijn vader nog geen 2 flesjes bier van kopen, hoe kon hij nou zoveel geld uitgeven aan bier?

Ik moest aan dit moment denken toen ik vorige week bier aan het kopen was bij een slijterij. Ik was in de stemming voor een paar lekkere IPA’s. Met de gedachte aan een paar weken thuis doorbrengen en de zon op komst moesten we er maar het beste (en het veiligste) van maken.

Met die gedachte liep ik op gepaste afstand langs de schappen, werd ik geadviseerd betreffende mijn aankoop en rekende ik uiteindelijk € 34,20 af. Terwijl ik onderweg was naar huis bedacht ik mij dat ik net € 34,20 had betaald voor 6 blikken, oftewel bijna € 6,00 per blik. Alhoewel ik ze ongetwijfeld allemaal met veel smaak op zal drinken, kon ik het niet laten om even de vergelijking te trekken met de klassiekers zoals Duvel die mijn vader en ik ook nog steeds in de garage hebben staan. Voor een Duvel betaal ik namelijk meestal rond de € 1,40 en toch ben ik – en een hoop andere mensen – bereid om 3 tot 4 keer dit bedrag te betalen voor een ander soort bier. De markt is er dus blijkbaar.

Maar hoe komt dat nou eigenlijk? Is het een imago-, marketing-, of trend-kwestie? Is dit het toffe bier/ blikje waar je met plezier naar kijkt en waarmee je (online) gezien wil worden? Is deze brouwer op dit moment helemaal hip en happening. Is het een smaakding? Eenmaal champagne geproefd wil je nooit meer een cava? Hebben mensen in tijden van economische groei gewoon geld te besteden en boeit het ze gewoon niet, of is er nog een hele andere reden?

Classic vs New style

Zelf denk ik dat je het misschien wel een beetje kan vergelijken met de wijnmarkt. Een groot aantal aanbieders zorgt voor een steeds grotere diversiteit aan producten in allerlei prijs- en kwaliteitsklassen. In het café krijg je een slobberwijntje, tijdens een diner een wat duurdere sauvignong blanc en met oud en nieuw een champagne. Ditzelfde zie ik nu ook met bier. Zo hebben we thuis voor een verjaardagsfeestje een pilsje, voor na het mountainbiken een lekkere Leffe en tijdens een avondje Top Gear een IPA.
Dus ja, wanneer de kwaliteit het waar maakt betaal ik wel 6 euro voor een blikje bier!

Ook interesse in craftbeer? Kijk eens naar het artikel van het Bierlokaal of van de Little Beershop.