mei 2021 – Beerndx

Duits bier en het Reinheitsgebot

Wanneer je aan Duitsland denkt, denk je aan Volkswagen, schnitzels, toeristen en uiteraard aan bier. Dat laatste is niet zo gek aangezien bier verankerd zit in de Duitse cultuur. Sterker nog het zit verankerd in de Duitse Wet en wel de oudste warenwet ter wereld, het Reinheitsgebot. Maar wat houdt die wet ook alweer in?

De wet

Het Reinheitsgebot welke sinds 1516 bestaat betekent in het Nederlands zuiverheidsgebod. Deze wet was bedoeld om het gebruik van tarwe en rogge in bier te voorkomen, deze granen waren hard nodig voor brood en mochten niet aan bier worden besteed. In de 16de eeuw werd dit wel weer toegestaan en werd gist ook toegevoegd. De wet beschermde ook de brouwers uit Beieren, waar de wet is ontstaan. Pas in 1906 ging de wet van deelstaat naar landelijk.

In het kort gezegd vertelt de wet dus welke ingrediënten wel en welke niet in bier mogen zitten om bier genoemd te mogen worden.
Gemout gerst, water, tarwe, gist en hop zijn toegestaan.
Kruiden, fruit en andere toevoegingen niet.

Een Duits bier komt daarmee al snel uit op een pils of donker bier. De vaakst voorkomende gebrouwen biersoorten in Duitsland zijn dan ook:
– Pils 62%
– Export (minder sterk pils) 11%
– Weizen 9%
Wat volgt zijn: Helles, Dunkel, Kölsch, Alt, Bock etc.

Waar in Nederland menig brouwer zich stort op het maken van een frisse IPA, stevige stout of barrel aged barleywine is dat voor een Duitse brouwer gezien de warenwet niet mogelijk. Ook het maken van een Tripel zit er gezien de toegevoegde kruiden niet in. Niet voor niets is Duitsland daarmee voornamelijk een pils-georiënteerd land.

Weissbier doet het goed in Nederland, helemaal richting de zomer

Bieren en brouwerijen

Nu hebben we in Nederland tegenwoordig een 1000-tal brouwerijen, maar in Duitsland kunnen ze er ook wat van. Ondanks de beperkende wetgeving zijn er toch nog ruim 1400 brouwerijen in Duitsland, waarbij ongeveer 1000 van deze brouwerijen enkel lokaal verkopen. Deze lokale verkopen worden vaak gedaan bij een zogenaamde brauereigasthof oftewel brouwpub.

Opvallende feiten

Het Reinheitsgebot wordt steeds vaker door brouwerijen als marketing toegepast. Op menig etiket staat dan ook duidelijk dat het volgens de regels van de wet wordt gebrouwen, een soort keurmerk.
Je mag in Duitsland wel een tripel brouwen met koriander en sinaasappelschil… je mag het dan alleen geen bier noemen. Graansap wellicht?
Pas in 1987 werd het toegestaan om in Duitsland bier te importeren wat niet volgens het Reinheitsgebot was gebrouwen. Het aandeel speciaalbier is nog steeds betrekkelijk weinig bij Duitse bierwinkels.

Vermeld je het Reinheitsgebot op het etiket? Dat mag, mits het volgens het gebot is gebrouwen.

Jaap Mulders

Proeftest: 40 jaar oude Duvel

Een tijd geleden schreven wij een artikel over schatgraven in een keldervoorraad bier. 7 kratten bier die pak en beet 40 jaar in een kelder bewaard waren gebleven kregen wij onder het mom, “misschien kun je er nog wat mee”. 90% ging direct de gootsteen in, maar er waren er ook een paar die wellicht nog wel lekker konden zijn. Met een flesje Rodenbach en een flesje Duvel vertrok ik naar zytholoog en brouwer Huub van Dijk om ze eens te proeven.

Ten minste houdbaar tot

We hebben in de titel en de intro al vermeld dat het gaat om een 40 jaar oude Duvel, maar eerlijk gezegd weten we dat helemaal niet. Wat we wel zeker weten is dat het bier van voor 1991 is, toen werd namelijk het Warenwetbesluit Etikettering van levensmiddelen ingevoerd. Vanaf dat moment was het verplicht om een THT-datum op het bier te vermelden en deze ontbreekt op de fles.
Bij de 7 kratten bier die we ontvingen zat echter wel een logboek die was bijgehouden van 1979 tot 1982 dus we ronden de leeftijd af op 40 jaar.
Wellicht dat een Duvelexpert aan de hand van het etiket meer weet, dat horen we dan uiteraard graag.

Ergens is het wapen van de brouwerij nog zichtbaar

Wat doet het rijpen met bier?

In een eerder artikel over het rijpen van bier heeft Max van Huizen het al eens toegelicht; bier kan zich uitstekend lenen om voor langere tijd te bewaren. Wel met de kanttekening dat het dan met name gaat over donkere bieren met een wat hoger alcoholpercentage.
Het rijpen van bier kan zorgen voor meer diepgang in de smaak. De bittere smaak verdwijnt langzaam en vaak wordt het bier dan ook wat zachter en wat zoeter. Portificatie of madeirisering wordt het ook genoemd, wat een verwijzing is naar de smaken van port en madeira.
Het is echter niet zo dat, hoe langer je het bier bewaart, hoe lekker dat die wordt. Dat is ook goed omschreven in een artikel van Bas Schampers die 19 jaargangen van de Gouden Carolus Cuvée van de Keizer Blauw naast elkaar heeft geproefd. Daar is een stijging in smaakbeleving te zien naarmate de tijd verstrijkt, maar ook een daling na verloop van tijd.

Zoals te verwachten weinig ‘prik’ meer in het bier

Tijd om te proeven

Duvel staat niet in het rijtje van bieren die zich goed lenen voor het bewaren van bier. Ook de termijn van 40 jaar staat niet garant voor een spetterend resultaat. Maar dat wil niet zeggen dat het per definitie geen lekker bier meer is, een bier laat zich niet altijd goed voorspellen.
De kroonkurk van de fles was aan de buitenkant geroest, maar aan de binnenkant was deze nog helemaal gaaf. Eenmaal ingeschonken zie je dat het bier zo plat is als het maar zijn kan, de koolzuur verdwijnt door de jaren heen wel uit het bier.
Eenmaal ingeschonken is het tijd om aan het bier te ruiken en dat was bepaald geen pretje. Volgens Huub was het een combinatie van goedkope cognac, paardenvijg en ergens in de verte een beetje madeira. Ben benieuwd of iemand ooit een bier zou bestellen met deze omschrijving op de bierkaart.
Met frisse tegenzin toch ook maar geproefd, het leven van een schrijver voor BeerNDX gaat nu eenmaal niet altijd over rozen. Eén slok was voor mij echter meer dan genoeg: bewaar een Duvel nooit 40 jaar!

Het werd uiteindelijk toch een enkeltje gootsteen voor dit bier

Binnenkort komt het artikel over 40 jaar oude Rodenbach. Wellicht was die wèl te drinken.

Welke tripel is het best?

SPOILER ALERT!! SPOILER ALERT!!
Heb jij de Blind Box Tripel nog thuis staan en heb je deze nog niet gedronken? Lees dan NIET verder!!

Vorig jaar hebben we door middel van blind proeven onderzocht welk pils het beste was. Voor ons leuk om te doen en het werd het meest bezochte artikel, dat smaakte naar meer. We besloten het groots aan te pakken en dit keer tripelbieren te onderwerpen aan een blind proeverij, maar dan met net iets meer deelnemers. Zie hier de resultaten.

Blind Box, het idee

Omdat wij geloven dat blind proeven met zoveel mogelijk mensen zorgt voor eerlijke resultaten, zijn we sinds 1 februari 2021 begonnen met het produceren van de Blind Box. In de Blind Box zitten 4 onherkenbaar gemaakte bieren, dit keer de tripels, en toegang tot een online proefomgeving. Op deze manier worden de bieren, blind, en dus puur op basis van smaak beoordeeld. Doordat de proever ook wordt gevraagd te raden welk bier het is worden de smaakpapillen en bierkennis extra op de proef gesteld.

Deelnemers

Uiteindelijk hebben 162 deelnemers geproefd en hun mening gegeven. Sommige, zoals een groep vrienden uit Nijmegen hebben alle vier de tripels in twee uur tijd geproefd én opgedronken, anderen hebben de tijd genomen en er elke zondag een opgedronken en beoordeeld. Ieder zijn methode zeg maar.
90% van de de deelnemers kwam overigens uit Zuidwest Nederland, maar dat is niet zo gek aangezien de 12 verkooppunten in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Holland liggen.
Naast het geven van een cijfer en raden van het bier werd ook gevraagd een mening te geven over het bier en dat leverde interessante en leuke omschrijvingen op.

“Erg lekker, beetje citrus, stevig en smaakvol”
Aldus Ludo Guns bij bier nummer 1

De bieren

Het aantal tripels wat er beschikbaar is, is natuurlijk ontzettend groot. Samen met bierkenners, zoals slijters, café-eigenaren en andere bierkenners, maken we daarom een selectie waarvan wij denken dat het interessant is om ze met elkaar te vergelijken. Het is interessant om te weten of het terecht is dat die klassieker zo’n goede naam heeft of dat die kleine speler door die stoffige uitstraling als minderwaardig bier wordt gezien. Genoeg leuke bieren om met elkaar te vergelijken en zo kwamen we tot de lijst met de volgende deelnemers:

1. Gouden Carolus – Tripel
2. De Koninck – Tripel d’Anvers
3. Sint Joris – Koppige Draak
4. De Brabandere – Petrus Tripel

Herken jij je favoriet?

Aangezien de flessen anoniem waren gemaakt moesten ze de bieren puur proeven op smaak. Daarbij werd er door middel van multipel choice ook getest of men kon raden welk bier het was. Dat bleek in de praktijk nog knap lastig.
Slechts 8 deelnemers is het uiteindelijk gelukt om de 4 bieren goed te raden. Er waren er al een stuk meer die er 3 goed hadden, namelijk 23.

“Die vriend die mee mag omdat ‘ie een rijbewijs heeft”
Een creatieve omschrijving van Roland Groenen

De uitslag

Gouden Carolus Tripel was de overduidelijke winnaar

In deze test bleek de klassieker een terechte winnaar. Niet gek, bij brouwerij het Anker brouwen ze dit bier al een behoorlijke tijd en het recept sluit blijkbaar goed aan op de smaak van de bierdrinker. Petrus Tripel wordt in Nederland echter een stuk minder verkocht, maar dat lijkt niet helemaal terecht.

Blind Box Blond

Het blind proeven van tripels smaakte naar meer en daarom is van 1 mei tot 31 augustus de Blind Box Blond te koop. Dit keer zijn het niet 4 bieren die worden getest maar 8.
Doe jij mee aan het bepalen van deze lijst, bezoek dan een van onze verkooppunten of bestel de Blind Box online.

“Makkelijk, dit is mijn favoriet Gouden Carolus”
Aldus Hanneke Verheij bij bier nummer 3, de Koppige Draak

Jaap Mulders

Bevog Hagger 02|21

Best een grote kans dat je dit bier of de brouwerij nog niet kent. Het bier is net op de markt en het betreft een microbrouwerij uit Oostenrijk die nog niet al te lang bestaat. Toch vliegt dit flesje de winkel uit en telt men zonder blikken of blozen 13,95 om de Bevog Hagger 02|21 te bemachtigen. Wat is het verhaal achter dit bijzondere bier?

Naam bier: Bevog Hagger 02|21
Brouwerij: Bevog Craft Brewery
Jaar: 2021
Percentage: 12,2%
Stijl: Barrel aged barleywine
Land van herkomst: Oostenrijk

Bevog Craft Brewery

De eigenaar Vaiar Golar heeft zijn brouwerij in Bad Radkersburg geopend, voor de niet-Oostenrijkkenners, een plaats op enkele kilometers afstand van de grens met Slovenië. Een plek die is uitgekozen door Vaiar omdat hij zelf uit Slovenië komt, maar Oostenrijk vergunningtechnisch gezien interessanter was om een brouwerij te beginnen.
Het verhaal achter de locatie is daarmee niet echt spannend, maar dat zijn de bieren van Vaiar daarentegen wel. De brouwer gaat er namelijk prat op dat zijn bieren uitzonderlijk moeten zijn qua smaak, kwaliteit én design. Dat laatste is in ieder wat ons betreft zeer goed gelukt, je hebt echt het gevoel iets heel bijzonders in handen te hebben, het ziet er uniek, kostbaar en smakelijk uit.

De brouwers vertellen een eerlijk verhaal over de gebruikte vaten

Niet de eerste Hagger

De 02 in 02|21 lijkt de duiden op de tweede Hagger, de 21 op het jaar dat het bier wordt uitgebracht. De eerste Hagger werd ook wel de paperbagseries genoemd en werd in een pink en blue versie uitgebracht. Door middel van wax werd de fles extra luchtdicht gemaakt en door de paperbag kreeg licht ook geen toegang tot het bier. Het was een bier wat in beperkte oplage beschikbaar was, veelal hanteerde winkels dan ook de regel dat er 1 of 2 flesjes per persoon werden verkocht. Een kleine zoektocht online leert dat er nog winkels zijn die er enkele te koop hebben. Wellicht dat we niet na het proeven van deze versie nog een bezoekje brengen.

Barrel aged

Wanneer je kijkt naar barrel aged bieren dan zie je daarin dat sommige brouwers ervoor kiezen heel duidelijk te maken welke vaten zijn gebruikt. Er staat dan bijvoorbeeld op het etiket ‘Barrel aged Jim Beam’. Kijk je naar Chimay gran reserve barrel aged, dan staat er spicifiek dat ze rumvaten gebruiken, maar wordt de naam niet genoemd. Wat opvalt aan dit bier is dat ze letterlijk op het etiket schrijven ‘matured in oak barrels. The bulk of it is bourbon barrel aged and the rest can be aged in other spirit barrels’ . Het kan dus goed zijn dat je nog wat smaken kunt herkennen van andere dranken.

Tijd om te proeven

Het bier heeft een paar weken in de kelder gestaan en daar is het nu 12 graden, het bier is daarmee perfect op temperatuur om gedronken te worden. Wanneer je een bier barrel aged is dat vaak ook goed te ruiken, ook bij dit bier tref je deze aangenaam houtige geur aan. Eenmaal een slok genomen proef je ook duidelijke het barrel agen in combinatie met smaken van rozijnen en karamel. Wat gek genoeg opvallend is, is de duidelijke aanwezigheid van alcohol in de smaak. Gek genoeg opvallend omdat zwaardere barleywines dit lang niet altijd hebben.

Wij hebben er in de eerste lentezon in ieder geval goed van genoten. Proost.