Sommige bieren lijken op elkaar. Verdomd veel op elkaar. Toeval? Of was het juist de bedoeling van de brouwer? Ga jij in dat geval voor het echte spul of voor de goedkopere versie? En dan heb je ook nog dranken die iets van bier weg hebben of een beetje bier in zich hebben.
We kunnen allemaal stellen dat er heel veel soorten bier zijn. Sommige bieren en biersoorten zijn daardoor nauwelijks van elkaar te onderscheiden. En dat terwijl het ene bier een bepaald predicaat bezit en het ander juist ontbeert. Een kwestie van net niet. Of net wel? En dan is ‘net wel’ wellicht minder overtuigend dan een ‘net niet’.
De achterliggende gedachten van supermarktketens en brouwerijen? Het nastreven van smaak, kwaliteit of de reputatie van het origineel.
Trappist of niet?
In de laatste ronde van de Vlaamse televisiequiz Campus Cup krijgen twee teams, bestaande uit hogeschool- en universiteitsstudenten, diverse afbeeldingen te zien. Ze krijgen 15 seconden om in te schatten wat de vraag gaat zijn en hoeveel antwoorden ze kennen. Na die bedenktijd stopt het overleg en wordt de vraag gesteld. In een van de afleveringen kregen de studenten afbeeldingen te zien van Chimay, Orval, Grimbergen, Leffe Blond, Maredsous Blond, Westvleteren XII, Westmalle en Rochefort 8. Presentator Otto-Jan Ham legde vervolgens de opgave uit. ,,Er is een beperkt aantal Belgische bieren dat van de Internationale Vereniging Trappist het Authentic Trappist Product Label mag dragen. Welk bier is een authentieke trappist en welke niet? Het bieden mag nu beginnen.”
Het bieden stopte uiteindelijk bij vier. Dus van vier van de acht Belgische bieren moest correct verteld worden of het wel of niet een echte trappist is. Elk teamlid beantwoordde vervolgens om de beurt de vraag en mocht daarbij een afbeelding naar keuze gebruiken. Bij een fout antwoord zou de beurt naar het andere team gaan. Dat gebeurde niet, want het team dat voor vier goede antwoorden zou gaan, heeft het ook daadwerkelijk bij het juiste eind gehad. Missie geslaagd. Voor die ene vraag dan. Vier juiste antwoorden geven is wellicht ook niet erg veel: hoeveel zou jij er goed hebben? Onthoud daarom de vraag…
Maar het geeft je te denken. Voor de leek kan het een moeilijke vraag zijn en vergissen is menselijk. Kortom: trappist is een bier, maar niet alle bieren zijn trappisten. Ook al kan dat zo lijken.
Lookalikes
Een typisch gevalletje van ‘ken net’ ontstond toen supermarktketen Lidl in 2018 met het nieuwe bier Kordaat op de proppen kwam. Het staat niet op het etiket, maar de brouwer is Bavaria. Het bestaan van een bier als Kordaat kon volgens concurrerende brouwer Grolsch niet door de beugel. Volgens Lidl kon dat juist wel. Grolsch was in 2013 met Kornuit gekomen en vond dat de twee bieren sterk op elkaar leken: misleidend voor de klanten. Naam, tekst en beeldmerk waren volgens Grolsch nagenoeg identiek en vond dat het merkenrecht geschonden was. Een rechtszaak tegen Lidl was het gevolg. De rechter stelde echter dat er genoeg verschillen tussen de bieren zouden zijn. Hoewel Grolsch in hoger beroep ging, hebben de twee partijen alsnog onderling geschikt. Conflict voorbij en niemand kan en wil vertellen voor hoeveel geld. Zoals dat kan gaan. En daarom kan er nog steeds Kordaat gedronken worden.
Een gang naar de rechter komt wel vaker voor in bierland. Zo heeft bierproducent AB-InBev supermarktketen Aldi in 2016 voor het gerecht gedaagd, omdat laatstgenoemde over was gestapt naar een nieuwe vormgeving voor haar bierhuismerk Buval. In eerste instantie wordt Inbev in het gelijk gesteld door de Rechtbank van Koophandel in Brussel. Er zou sprake zijn van inbreuk, doordat Aldi onwettig handelt door de vormgeving teveel laat lijken op die van Inbev’s merk Jupiler. Het Brusselse Hof van Beroep zegt echter dat er sprake is van een andere verkoopmethode. Jupiler wordt verkocht via de horeca en de groothandel, terwijl Buval slechts in de eigen Aldi-winkels te koop is, waar ook geen Jupiler wordt verkocht. De kleuren rood, zwart en wit én het gebruik van een dier als logo is niet doorslaggevend gebleken. De naam is belangrijker, het uiterlijk is van ondergeschikt belang.
Beter goed gejat, dan slecht verzonnen. Maar dat is wellicht een beetje te kort door de bocht. Heb je het over Lucifer als biermerk, dan denk je automatisch aan Duvel. En ook dat Lucifer pas later kwam en op het succes van laatstgenoemde wilde meesurfen. Maar dat zit toch anders in elkaar. Lucifer ís van Brouwerij Duvel Moortgat, maar gaf de licentie aan Brouwerij Het Anker. Die heeft daarmee de productie- en verkooprechten. Het eigendom van het merk is echter nog in handen van Duvel Moortgat en kunnen daarmee voorkomen dat Lucifer een serieuze concurrent van het biermerk Duvel wordt.
Limonade met bier
Sommige dranken willen drinkers het idee geven dat ze toch ‘iets’ van bier drinken. Of ze willen de drinkers het idee geven dat ze bier nuttigen, terwijl dat opzettelijk niet zo is. Denk aan alcoholarm bier, malt of 0.0. Vraag Youp van ’t Hek maar naar Buckler (doe maar niet). Het kan natuurlijk ook zo zijn dat de drinker wel het echte spul, bier, zou wíllen drinken, maar het om de een of andere reden niet doet. Bier zou te bitter zijn of men moet nog een auto besturen.
Daar heb je Jantje (bier met Spa rood) en voordat we het hele sprookjesboek behandelen van Roodkapje (bier met cassis) tot Sneeuwwitje (bier met 7up of Sprite), houden we het even bij de dranken die daadwerkelijk in de winkel zijn te halen. Wat dacht je van Radler (naar het Duitse woord Fahrradler; bier en citroenlimonade)? Want zo kun je dus ook naar Shandy (1/5 deel pils en 4/5 deel limonade; geen familiefeestje in de jaren ’80 kon zonder) naar Panaché (light bier met citroenlimonade) en Monaco (panaché met grenadinesiroop). Limonade met bier dus.
Terug naar de Campus Cup. Weet jij de antwoorden die de studenten moesten geven? Welk bier is een authentieke trappist en welke niet?
Het ging dus om:
1. Chimay
2. Orval
3. Grimbergen
4. Leffe
5. Maredsous
6. Westvleteren XII
7. Westmalle
8. Rochefort 8.
Mensen die ons Trappistverhaal hebben gelezen, kunnen zo de correcte antwoorden geven. Ook de mensen die het niet hebben gelezen kunnen de juiste antwoorden geven, maar dan nog verwijzen we ze naar ons verhaal. Want het is natuurlijk een erg goed artikel; het is het waard om gelezen te worden…