Naast deze (flauwe) subtitel hadden we er nog wel een paar kunnen verzinnen, maar goed, tijd om eens in de link tussen bier en muziek onder het licht te houden. Diverse onderzoeken hebben namelijk aangetoond dat muziek de beleving van het bierdrinken beïnvloedt. Daarnaast zijn er talloze nummers die over bier gaan en zijn er zelfs bands die hun eigen biermerk hebben. Kortom, muziek kan gezien worden als een ingrediënt op zich.
De combinatie bier en muziek is bijna een vanzelfsprekende; waar gedronken wordt, daar klinken melodieën. En vaak ook andersom. In een café hoor je dus muziek op de achtergrond. Schenken ze daar je favoriete bier en draaien ze niet de muziek die je haat? Dan is de kans groot dat je daar vaker zult komen.
Zintuiglijke ervaringen
Muziek bepaalt niet alleen de stemming (ja, let wel: andersom is zeer zeker ook het geval), maar ook de mate van bierinname en de waardering voor het gerstenat zelf. Onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel en de KU Leuven werkten in 2016 samen met het Brussels Bier Project én de Britse band Editors. Hun doel: om te zien of bepaalde zintuiglijke ervaringen onze manier van smaakwaarneming beïnvloeden. Drie groepen met in totaal 231 personen proefden het bier Salvation. De eerste groep dronk uit een flesje zonder etiket, de tweede groep uit een flesje mét het speciaal voor het onderzoek ontworpen etiket. De derde groep luisterde tijdens het proeven naar muziek van The Editors en dan speciaal naar het nummer Oceans of Light.
De hoogste score kreeg het bier van de laatste groep. De oorzaak ligt hoogstwaarschijnlijk in de beleving van het drinken van bier in combinatie met het plezier dat het luisteren naar muziek kan geven. Smaak en in dit geval smaaktoevoeging (in alle facetten zoals dat ervaren kan worden) is hier de grote bepaler. De onderzoekers stelden dat hiermee een mogelijke verklaring was gegeven voor de enorme alcoholinname of muziekfestivals. Dat blijft natuurlijk gissen, temeer omdat er meerdere theorieën over dit verschijnsel bestaan.
Evenementenbier
Stel: je bent op een muziekfestival en er is geen bier. Stop. Hier niet verder. In andere woorden: dit kun je je gewoon niet voorstellen. De twee elementen horen nu eenmaal bij elkaar. Tja, wat moet je dan? Overstappen op wijn? Nee, want niets is zo leuk als een draagtray (al dan niet van te flexibel karton) vol bier vanaf de toog naar je groepje te brengen, onderwijl op de maat van de muziek hossende mensen ontwijkend. In ieder geval kom je ook op die manier aan een goede dosis beweging. Beweging die bijdraagt aan de instandhouding van een festivalmythe: evenementenbier. Bier met een veel lager alcoholpercentage dan die van het reguliere 5%-pilsje, specifiek gebrouwen voor grote evenementen. Of het zou met water aangelengd bier zijn. Waarom geloven veel mensen in de mythe? Omdat ze het idee hebben dat ze veel meer bier drinken dan thuis of in een kroeg? Omdat een grotere verkoop van bier gunstig is voor de brouwerij? Omdat de organisatie het niet zou aandurven zoveel dronken mensen te herbergen? Feit blijft dat je op een festival veel meer eet en meer beweging krijgt dan op een normale uitgaansavond. Ook heeft de buitenlucht een gunstige uitwerking op je lichaam.
Het klinkt gek, maar bestond evenementenbier maar echt. Want hoe zonde is het toch om te zien hoeveel liters ‘echt bier’ de lucht in gaan bij nummers als Bestel mar? Ze worden immers niet allemaal gevangen door de zanger van John Coffey.
Livemuziek
De fundamenten van een festival zijn alcohol en muziek. Bij een café is het niet per se anders. Een barman schenkt bier en zorgt ervoor dat er niet alleen maar sterke verhalen te horen zijn. En als er ruimte en gelegenheid is, is er een band te bewonderen. Niet iedere kastelein is overigens blij met het hebben van een band in zijn of haar kroeg. Mensen bestellen minder als de band bezig is, de formatie neemt kostbare plekken in én de groep dient ook gewoon betaald te worden. Daar staan weer andere café-eigenaren tegenover die stellen dat er juist meer mensen op livemuziek afkomen. En meer mensen betekent sowieso meer inkomsten.
Minder praten en meer drinken. De theorie dat muziek, al dan niet hard (af)gespeeld, de communicatie kan hinderen gaat wellicht wel op voor een thuisfeestje, in een café moet er nog steeds besteld worden of er wordt meegezongen: minder drinktijd.
Bierliederen
Het bekendste bierlied in Nederland is ‘In de hemel is geen bier’. De eerste versie, van de Vlaamse zanger Tony Geys, stamt uit 1962 en werd door hem onder het pseudoniem Herman Kempen geschreven. Het lied deed het echter niet geweldig in Nederland. Het werd dat jaar pas een hit toen er een Nederlandse uitvoering kwam. Geproduceerd door Johnny Hoes en uitgevoerd door Karel Thiel. De bekendste versie komt uit 1971 van Tom Manders (bekend onder zijn artiestennaam Dorus). Gesteld mag worden dat ‘In de hemel is geen bier’ een echte carnavalskraker is.
Is een drinklied een bierlied? Moet het alleen over bier gaan? Moet het woord bier in de titel staan? Niets moet. Veel mag. ‘Mama woar is mien pils’ van Normaal, ‘Ik moet zuipen!’ van PartyFriex, ‘Koning Pintenman’ van de BZB (voorheen Band Zonder Banaan), de WC Experience met ‘Blaif mee oe pôôte van m’n bier af’. Enkele voorbeelden van onvervalste bierliederen uit Nederland. Denk je internationaal, dan kom je al snel uit op The Dubliners met ‘The wild rover’ en geen Oktoberfest kan zonder ‘Ein Prosit’. ‘Pretty good at drinkin’ beer’, ‘Beer drinkers & hell raisers’ en ‘I like beer’ kunnen tot de culturele bijdragen van de Verenigde Staten worden gerekend.
In het verleden brachten bierbrouwerijen zelf ook muziek uit. Op een grammofoonplaat uit 1937 is te horen hoe Piet Muyselaar het merk Heineken muzikaal de hemel in prees met Heineken’s Bierlied. Concurrent Amstel kon dit natuurlijk niet over zijn kant laten gaan en koos voor de tegenaanval met Het Amstellied, precies een jaar later. In cafés werden de platen wellicht wel gedraaid, op de radio klonken ze echter niet: het betrof reclame. Vandaar dat het een obscuriteit is gebleven.
Af en toe kom je ook nog wel eens bierreclames tegen waarin muzikanten of (hun) liedjes een grote rol spelen. Ze zingen niet, ze acteren. Nick en Simon die de kijkers willen laten weten dat de concertreeks De Vrienden van Amstel LIVE! weer voor de deur staat. En Rapper Snoop Dogg die het imago van Corona vergelijkt met die van hem: cool en ontspannen. Iets soortgelijks deed hij al eerder voor Colt 45 malt van brouwerij Pabst. Gaat men daardoor juist wél of juist niet voor dat merk? Niet altijd aan te tonen natuurlijk, maar feit blijft: zolang jouw bier genoemd wordt, dan is het goed. Dus zal reclame blijven bestaan en zal men altijd wel iemand beschikbaar vinden om dat voor je te doen.
Bands en bier
Wanneer drink je bier (gebrouwen in naam) van een band? Als je een verzamelaar bent van bier of als je een die-hard fan van een bepaalde band bent. Zijn dergelijke bieren dan geen ‘eendagsvliegen’? Leuk om te sparen en te ruilen voor iets anders? Het is meer dan dat. Sommige bieren zijn gewoon smakelijk. Ja, dat is een kwestie van smaak, maar kwaliteit mag benoemd worden. Keiharde rock en dan geen ‘hard liquor’, maar een bier met een paar procent alcohol? Niets mis mee. Als de betrokken brouwerij ervaring heeft en over genoeg creatieve vermogens beschikt, dan is een samenwerking met een band eigenlijk niet eens zo vergezocht. Het bekendste ‘merk’ in dat segment van de bierwereld is Iron Maiden. Hun Trooper bier is een groot succes en onlangs heeft de Engelse formatie in samenwerking met de Robinsons Brewery de nieuwe bieren Fear of the Dark en Trooper IPA gelanceerd. Maar we mogen natuurlijk AC/DC niet vergeten met hun ‘Australian Hard Rock and German Beer’. Of Kiss. Of Motörhead. Of… Teveel om op te noemen dus. Maar genoeg om te proeven.
Heb je zelf een favoriet bierlied? Voeg deze dan vooral toe aan Spotifylijst Bier en Muziek BeerNDX – alleen luisteren mag natuurlijk ook, proost!