quadrupel – Beerndx

Bier proeven met de stagiair #2

Hallo speciaalbier liefhebbers, ik zal mij even voorstellen. Ik ben Rob Nuijten en ik ben momenteel aan het afstuderen bij BeerNDX. Voordat ik hier terecht kwam was ik al een fervent speciaalbier drinker, althans dat dacht ik. Ik dronk een handjevol tripels en waande mijzelf al bijna een connaisseur. Totdat ik er achterkwam hoe breed het spectrum speciaalbier is en hoe weinig ik nog wist. Ik ben nu bijna klaar met afstuderen, wat ook betekent dat ik zo’n zes maanden lang in de wereld van speciaalbier ben gedoken. Ik wil nu graag de proef op de som stellen, en jullie meenemen in een ‘kritische’ recensie van een 4 jaar gerijpte Urthel Samaranth. Eens kijken waar ik nu sta.

Voor degenen die benieuwd zijn hoe mijn vorige bierproeverij eraan toeging, je kunt het lezen in het artikel Bier proeven met de stagiair #1. Alhoewel ik zelf van mening ben dat het iets genuanceerder was dan het artikel deed voorkomen, kan ik niet ontkennen dat ik daar echt nog aan het begin stond van een lange leerweg. Wel nog even een disclaimer voordat ik ga starten: Ik sta niet garant voor een goede recensie, dus laten we het er gewoon op houden dat de smaak van bier subjectief is en multi-interpretabel.

Urthel Samaranth

Volgens brouwerij Urthel is het bier zacht-zoet van smaak, bevat het geuren van gedroogde vruchten met een afdronk dat neigt naar chocola. Daarnaast past het volgens hen goed bij wild of een stevige kaas. Ik heb volgens mij alleen nog een halve zak paprikachips liggen, dus ik houd het bij het bier zelf. Het is overigens een quadrupel van 11,5% en wat ik wel weet is dat de ideale temperatuur voor dit bier ergens rond de 10 graden moet liggen. Wat ik tijdens mijn vorige proeverij ook heb ondervonden, of misschien eerder wat mij daar verteld is, is dat gerijpt bier vaak dieper en voller van smaak is. Laten we het testen!

De geur

Ik sluit me aan bij het oordeel van brouwerij Urthel, dat de geur iets wegheeft van gedroogde vruchten. Dat deze vruchten vervolgens niet gespecificeerd zijn, vind ik een slimme zet. Ik zou het zelf ook echt niet weten. De schuimkraag gaf het bier een versterkte geur, echter vervloog deze geur al snel samen met de schuimkraag. Hierdoor had het thuisbrengen van geurtonen voor mij geen zin meer, besloot ik na de zesde diepe haal. Uit ervaring weet ik wel dat gerijpt bier zijn koolzuur verliest, maar dat dit niks afdoet aan de smaaksensatie, je mist het echt niet. Tijd dus om te proeven.

De schuimkraag is vrijwel gelijk na het inschenken al bijna verdwenen.

De smaak

Tijdens mijn eerste (gerijpte) bierproeverij ben ik erachter gekomen hoe lastig het is om smaken thuis te brengen. De eerste slok gaf mij in ieder geval gelijk wel een idee gelukkig, het is kruidig (ik speel het inderdaad nog op veilig). Daarbij is de afdronk bitter, haast scherp op de tong, een soort vervanging van de koolzuur zou je bijna zeggen. Wat tijdens de afdronk ook duidelijk naar voren komt is laurierdrop. De smaak is wel echt intens, je neus gaat gelijk open staan. Na wat nieuwe slokken ben ik toch wel redelijk sterk overtuigd dat ik ook kersen proef. Meer smaken krijg ik er helaas niet uit, nog even rustig genieten van de laatste slokken en dan volgt mijn eindoordeel.

Het eindoordeel

De gerijpte Urthel Samaranth is een bier dat niet met zich laat sollen. Ik zou dan ook zeggen dat dit het perfecte bier is als je goed verkouden bent en toch een smaaksensatie wil ervaren. Je voelt het op je tong, in je neus en de smaak is explosief. Lang na de laatste slok blijft hij bij je. Ik ben zelf meer van de tripels dan de quadrupels, maar dit is toch wel een bier die mij zal bijblijven. Ik vind hem serieus lekker! Ik geef het bier dan ook rustig een 8, een cijfer dat ik verder nergens op heb gebaseerd.

Ben je benieuwd naar dit biertje? Ik heb 4 van deze flesjes op BeerNDX geplaatst. Laat me weten wat jij ervan vindt!

Kaas met bier

Het is een tijd geleden en binnenkort kan het weer gelukkig, maar een portie kaas bestellen wanneer je met vrienden een pilsje drinkt in het café heb je waarschijnlijk al vaak gedaan. En terecht ook, want bier en kaas is een uitstekende combinatie.
De vrienden van Kaas.nl hebben er een mooi stuk over geschreven en voor jou heeft BeerNDX er 5 mooie bier-kaas combinaties van gemaakt die je thuis met vrienden of gewoon lekker in je eentje eens zou moeten uitproberen.

Blond bier – Abdijkazen

Bij blond bier hebben wij de Ter Dolen Blond gepakt, deze past erg goed bij een wat romige, half-harde kaas. Neem bijvoorbeeld de Père Joseph, een licht pittige kaas waarvan het recept van een abdij vandaan komt, en we weten wat ze daar nog meer voor lekkers maken.

IPA – Blauwaderkaas

Met ’t IJ van de Duvel Hazy IPA heb je een lekker fris hoppig bier te pakken. Een erg leuk en tijdelijk verkrijgbaar bier wat je gerust kan drinken met een zachte en zoutige blauwaderkaas zoals de Castello Danablu. Uiteraard kan je hier ook gerust een andere IPA bij proberen.

Dubbel bier – Witte korstkaas

Een smaakvol en zacht bier als de Corsendonk Pater zit vol smaak en doet soms wat zoet aan. Hier kan je dan ook zeker een wat pittigere kaas tegenover zetten die tevens zacht van smaak is. Wat dacht je van de aloude bekende camembert?

Tripel – Harde kaas

De tripel d’anvers doet velen watertanden, en terecht. Deze wat kruidige en smaakvolle tripel laat zich graag combineren met de zachte smaak van harde kaas. Deze smaken zullen elkaar niet proberen te overtreffen, maar vullen elkaar juist uitstekend aan!

Quadrupel – Harde kaas

De Chimay blauw is een echte allemansvriend wanneer het aankomt op het combineren van bier en spijs. Dit bier doet het bijvoorbeeld ook erg goed bij chocolade of stoofvlees, maar vlak de Ementaler niet uit. Deze Zwitserse klassieker is met zijn sterke smaken een goede tegenhanger van de Chimay Blauw.

Bron: https://www.kaas.nl/bier-en-kaas-gouden-combinaties/

Bier proeven met de stagiair #1

Een sollicitatie kwam binnen van Rob. Kan ik stage komen lopen bij BeerNDX? Tijdens het kennismakingsgesprek konden we uiteraard niet om de vraag heen: “Drink je bier? “Jazeker, het liefste Amstel.” Ook weleens iets anders? Was onze tweede vraag. Jawel, Jupiler. Aangezien het voor de rest een uitstekend gesprek was is hij begonnen, wel op voorwaarde dat hij meer van de bierwereld moest gaan ontdekken. Zodoende was er een mooie zaterdag begin maart waar Rob de (gerijpte) bieren van Hertog Jan ging ontdekken en waar anders dan bij de Bourgondische Bierkelder te Breda.

Op een mooie zonnige zaterdag stapte Rob met onze fotograaf de foodhallen in Breda in. De foodhallen doorkruisend kwamen we uit bij een deur die ons leidt naar de Bourgondische Bierkelder. Het eerste wat je ziet terwijl je de krakende treden afloopt zijn kaarsen op lege bierkruiken en vooral heel veel volle flessen bieren in allerlei soorten en maten. Navraag bij Bas leert dat hij in Breda en in Megen nu in totaal zo’n 9000, voornamelijk 75cl, flessen heeft liggen.

Gerijpte Hertog Jan proeverij

Vandaag schuift Rob aan bij de gerijpte Hertog Jan proeverij. Wat we krijgen te drinken als volgt. De Hertog Jan Dubbel uit 2015 en 2019, de Hertog Jan Tripel uit 2015 en 2019. De Hertog Jan Grand Prestige uit 2019, 2015, 2010 en als klapper op de vuurpijl nog een Hertog Jan Ongekend #2 uit 2014. Het zou enkel de Bierkelder heten wanneer we daar niets lekkers bij kregen, gedurende de proeverij komen er nog verschillende lekkere dingen voorbij waaronder verse bitterballen van Zeeuws Spek. Laat de middag maar beginnen!

De bieren voor de proeverij, naast elk bier de gerijpte tegenhanger.

Met volle aandacht luistert Rob naar het verhaal van Bas. We beginnen met een HJ Dubbel uit 2019 en hij krijgt een blaadje waarop hij notities kan maken. Nagisting? Afdronk? Ineens keek Rob alsof hij Chinees aan het lezen was, maar met wat uitleg van Bas Schampers kwam hij een heel eind. Naast het glas met Dubbel uit 2019 werd een glas met Dubbel uit 2015 ingeschonken. Meteen nam Rob aanstalten om een flinke slok te nemen, maar hij zag de rest ruiken aan het glas dus deed hij maar mee. Op de vraag wat hij rook zei hij: “Het bier uit 2015 ruikt anders dan die uit 2019, maar echt geen idee wat ik ruik. Als ik proef is die uit 2015 wel lekker, ook wat zoet. Die uit 2019 is ook wel lekker, maar die wat meer wat bitter. Klopt het dat die uit 2015 heel weinig koolzuur heeft?” Bas legt uit dat koolzuur over de tijd heen uit het bier verdwijnt, maar dat het nog wat harder gaat bij het bier uit kruikjes. De hals van het kruikje zorgt er namelijk voor dat er wat meer lucht bij kan waardoor het koolzuur sneller verdwijnt. “Weer wat geleerd” aldus Rob die driftig aan het meeschrijven is. (benieuwd wat voor bieren je nog meer kan laten rijpen? Kijk dan eens naar dit artikel).

Ondertussen komen de borrelplanken met mozzarella, serranoham, fuetworstjes en nog veel meer op tafel. Tijd voor de Hertog Jan Tripel uit 2015 en 2019. Allereerst legt Bas nog even uit dat dit type bier zich over het algemeen niet zo goed leent voor rijping, maar dat dit bij wijze van experiment wel interessant is om te proberen. De Tripel uit 2019 valt goed in de smaak bij Rob. Hij begint het proeven te leren en omschrijft het bier in geur als kruidig. In smaak vind hij hem bitter en vindt hij ook het kruidige erin terug. Enigszins trots spreekt hij uit, “ik vind de smaak van dit bier complex”. De Tripel uit 2015 is meteen een stuk minder complex. Het bittere is nagenoeg weg, qua smaak wordt hij wel wat intenser, maar dat is vooral omdat hij een stuk zoeter is geworden. Blijkbaar wordt niet alles lekkerder met de jaren.

De mede-proevers testen uitvoerig de Hertog Jan Tripel.

Het lijkt nu tijd te zijn voor de finale, de Grand Prestige.

Eerst komt er nog een schaal vol met allerlei Syrische lekkernijen. Aangezien het hoofd van Rob nog vol zat met nieuw verworven bierkennis heeft hij de namen niet kunnen onthouden, maar lekker was het zeker.

Terwijl Bas de glazen aan het inschenken is met de ‘verse’ Grand Prestige verklapt hij tussen neus en lippen door nog dat hij de Grand Prestige tijdens een blind proeverij weleens heeft omschreven als een dubbel die graag een quadrupel wil zijn. Tijd voor Rob, die tot 4 uur geleden de Grand Prestige nog als een donker pilsje zou zien, om de heilige graal van Hertog Jan te proeven. “Van deze aanblik krijg ik nog niet meteen dorst, wat een donker bier man.” Terwijl hij vervolgens als een volleerde proever probeert de achterhalen welke geuren hij kan ontdekken vliegen de termen van de andere proevers in de kelder in het rond. “Ik ruik rozijnen.” “Duidelijke tonen van drop en chocola” roept de ander. Rob lijkt het allemaal samen te vatten en noteert vastberaden ‘Zoet’.

Rob vergelijkt nog eens de Grand Prestige uit 2019 met die van 2015.

De 2015 wordt vervolgens ingeschonken en menig proever in de zaal is een beetje teleurgesteld. De koolzuur is voor een groot deel weg, maar qua smaak is er niet gek veel veranderd. Rob kijkt me vragend aan en zegt: “ik proef helemaal geen verschil, misschien wat minder bitter?!”.
Wanneer Bas de 2010 inschenkt komt de lach weer terug op de gezichten, de intensiteit in het bier is ontzettend toegenomen. Het bier is voller geworden, zoeter en tegelijkertijd ook heel aangenaam. “Hier proef ik wel een groot verschil”, hij beschrijft het vakkundig op zijn proefformulier ‘Zoeter’.

Terwijl de bitterballen van Zeeuws Spek worden geserveerd (serieus lekker!) serveert Bas voor ons de afsluiter, de Hertog Jan Ongekend #2 .
Het betreft een Grand Prestige die nog een jaar(!) in een vergistingstank heeft gelegen alvorens hij gebotteld is, dat belooft wat. Het jaartje vergisten heeft er nog voor gezorgd dat deze Grand Prestige 10,5% is geworden. Kijkende naar de proefnotie van Rob wordt snel duidelijk wat dat extra jaar heeft gedaan. ‘Zoet, drop én kruidig’ staat er geschreven.

Het middagje proeven zit erop en we klimmen de kelder weer uit. Op de vraag wat hij ervan vond, antwoordt hij: “Heftige middag joh, wist niet dat er zoveel smaak aan bier kon zitten. Vond met name de Dubbel, Tripel en het eten lekker. Heb er ook wel dorst van gekregen, zo maar eens een café opzoeken voor een pilsje.”