Een sollicitatie kwam binnen van Rob. Kan ik stage komen lopen bij BeerNDX? Tijdens het kennismakingsgesprek konden we uiteraard niet om de vraag heen: “Drink je bier? “Jazeker, het liefste Amstel.” Ook weleens iets anders? Was onze tweede vraag. Jawel, Jupiler. Aangezien het voor de rest een uitstekend gesprek was is hij begonnen, wel op voorwaarde dat hij meer van de bierwereld moest gaan ontdekken. Zodoende was er een mooie zaterdag begin maart waar Rob de (gerijpte) bieren van Hertog Jan ging ontdekken en waar anders dan bij de Bourgondische Bierkelder te Breda.
Op een mooie zonnige zaterdag stapte Rob met onze fotograaf de foodhallen in Breda in. De foodhallen doorkruisend kwamen we uit bij een deur die ons leidt naar de Bourgondische Bierkelder. Het eerste wat je ziet terwijl je de krakende treden afloopt zijn kaarsen op lege bierkruiken en vooral heel veel volle flessen bieren in allerlei soorten en maten. Navraag bij Bas leert dat hij in Breda en in Megen nu in totaal zo’n 9000, voornamelijk 75cl, flessen heeft liggen.
Gerijpte Hertog Jan proeverij
Vandaag schuift Rob aan bij de gerijpte Hertog Jan proeverij. Wat we krijgen te drinken als volgt. De Hertog Jan Dubbel uit 2015 en 2019, de Hertog Jan Tripel uit 2015 en 2019. De Hertog Jan Grand Prestige uit 2019, 2015, 2010 en als klapper op de vuurpijl nog een Hertog Jan Ongekend #2 uit 2014. Het zou enkel de Bierkelder heten wanneer we daar niets lekkers bij kregen, gedurende de proeverij komen er nog verschillende lekkere dingen voorbij waaronder verse bitterballen van Zeeuws Spek. Laat de middag maar beginnen!
Met volle aandacht luistert Rob naar het verhaal van Bas. We beginnen met een HJ Dubbel uit 2019 en hij krijgt een blaadje waarop hij notities kan maken. Nagisting? Afdronk? Ineens keek Rob alsof hij Chinees aan het lezen was, maar met wat uitleg van Bas Schampers kwam hij een heel eind. Naast het glas met Dubbel uit 2019 werd een glas met Dubbel uit 2015 ingeschonken. Meteen nam Rob aanstalten om een flinke slok te nemen, maar hij zag de rest ruiken aan het glas dus deed hij maar mee. Op de vraag wat hij rook zei hij: “Het bier uit 2015 ruikt anders dan die uit 2019, maar echt geen idee wat ik ruik. Als ik proef is die uit 2015 wel lekker, ook wat zoet. Die uit 2019 is ook wel lekker, maar die wat meer wat bitter. Klopt het dat die uit 2015 heel weinig koolzuur heeft?” Bas legt uit dat koolzuur over de tijd heen uit het bier verdwijnt, maar dat het nog wat harder gaat bij het bier uit kruikjes. De hals van het kruikje zorgt er namelijk voor dat er wat meer lucht bij kan waardoor het koolzuur sneller verdwijnt. “Weer wat geleerd” aldus Rob die driftig aan het meeschrijven is. (benieuwd wat voor bieren je nog meer kan laten rijpen? Kijk dan eens naar dit artikel).
Ondertussen komen de borrelplanken met mozzarella, serranoham, fuetworstjes en nog veel meer op tafel. Tijd voor de Hertog Jan Tripel uit 2015 en 2019. Allereerst legt Bas nog even uit dat dit type bier zich over het algemeen niet zo goed leent voor rijping, maar dat dit bij wijze van experiment wel interessant is om te proberen. De Tripel uit 2019 valt goed in de smaak bij Rob. Hij begint het proeven te leren en omschrijft het bier in geur als kruidig. In smaak vind hij hem bitter en vindt hij ook het kruidige erin terug. Enigszins trots spreekt hij uit, “ik vind de smaak van dit bier complex”. De Tripel uit 2015 is meteen een stuk minder complex. Het bittere is nagenoeg weg, qua smaak wordt hij wel wat intenser, maar dat is vooral omdat hij een stuk zoeter is geworden. Blijkbaar wordt niet alles lekkerder met de jaren.
Het lijkt nu tijd te zijn voor de finale, de Grand Prestige.
Eerst komt er nog een schaal vol met allerlei Syrische lekkernijen. Aangezien het hoofd van Rob nog vol zat met nieuw verworven bierkennis heeft hij de namen niet kunnen onthouden, maar lekker was het zeker.
Terwijl Bas de glazen aan het inschenken is met de ‘verse’ Grand Prestige verklapt hij tussen neus en lippen door nog dat hij de Grand Prestige tijdens een blind proeverij weleens heeft omschreven als een dubbel die graag een quadrupel wil zijn. Tijd voor Rob, die tot 4 uur geleden de Grand Prestige nog als een donker pilsje zou zien, om de heilige graal van Hertog Jan te proeven. “Van deze aanblik krijg ik nog niet meteen dorst, wat een donker bier man.” Terwijl hij vervolgens als een volleerde proever probeert de achterhalen welke geuren hij kan ontdekken vliegen de termen van de andere proevers in de kelder in het rond. “Ik ruik rozijnen.” “Duidelijke tonen van drop en chocola” roept de ander. Rob lijkt het allemaal samen te vatten en noteert vastberaden ‘Zoet’.
De 2015 wordt vervolgens ingeschonken en menig proever in de zaal is een beetje teleurgesteld. De koolzuur is voor een groot deel weg, maar qua smaak is er niet gek veel veranderd. Rob kijkt me vragend aan en zegt: “ik proef helemaal geen verschil, misschien wat minder bitter?!”.
Wanneer Bas de 2010 inschenkt komt de lach weer terug op de gezichten, de intensiteit in het bier is ontzettend toegenomen. Het bier is voller geworden, zoeter en tegelijkertijd ook heel aangenaam. “Hier proef ik wel een groot verschil”, hij beschrijft het vakkundig op zijn proefformulier ‘Zoeter’.
Terwijl de bitterballen van Zeeuws Spek worden geserveerd (serieus lekker!) serveert Bas voor ons de afsluiter, de Hertog Jan Ongekend #2 .
Het betreft een Grand Prestige die nog een jaar(!) in een vergistingstank heeft gelegen alvorens hij gebotteld is, dat belooft wat. Het jaartje vergisten heeft er nog voor gezorgd dat deze Grand Prestige 10,5% is geworden. Kijkende naar de proefnotie van Rob wordt snel duidelijk wat dat extra jaar heeft gedaan. ‘Zoet, drop én kruidig’ staat er geschreven.
Het middagje proeven zit erop en we klimmen de kelder weer uit. Op de vraag wat hij ervan vond, antwoordt hij: “Heftige middag joh, wist niet dat er zoveel smaak aan bier kon zitten. Vond met name de Dubbel, Tripel en het eten lekker. Heb er ook wel dorst van gekregen, zo maar eens een café opzoeken voor een pilsje.”