Een tijd geleden schreven wij een artikel over schatgraven in een keldervoorraad bier. 7 kratten bier die pak en beet 40 jaar in een kelder bewaard waren gebleven kregen wij onder het mom, “misschien kun je er nog wat mee”. 90% ging direct de gootsteen in, maar er waren er ook een paar die wellicht nog wel lekker konden zijn. Met een flesje Rodenbach en een flesje Duvel vertrok ik naar zytholoog en brouwer Huub van Dijk om ze eens te proeven.
Ten minste houdbaar tot
We hebben in de titel en de intro al vermeld dat het gaat om een 40 jaar oude Duvel, maar eerlijk gezegd weten we dat helemaal niet. Wat we wel zeker weten is dat het bier van voor 1991 is, toen werd namelijk het Warenwetbesluit Etikettering van levensmiddelen ingevoerd. Vanaf dat moment was het verplicht om een THT-datum op het bier te vermelden en deze ontbreekt op de fles. Bij de 7 kratten bier die we ontvingen zat echter wel een logboek die was bijgehouden van 1979 tot 1982 dus we ronden de leeftijd af op 40 jaar. Wellicht dat een Duvelexpert aan de hand van het etiket meer weet, dat horen we dan uiteraard graag.
Ergens is het wapen van de brouwerij nog zichtbaar
Wat doet het rijpen met bier?
In een eerder artikel over het rijpen van bier heeft Max van Huizen het al eens toegelicht; bier kan zich uitstekend lenen om voor langere tijd te bewaren. Wel met de kanttekening dat het dan met name gaat over donkere bieren met een wat hoger alcoholpercentage. Het rijpen van bier kan zorgen voor meer diepgang in de smaak. De bittere smaak verdwijnt langzaam en vaak wordt het bier dan ook wat zachter en wat zoeter. Portificatie of madeirisering wordt het ook genoemd, wat een verwijzing is naar de smaken van port en madeira. Het is echter niet zo dat, hoe langer je het bier bewaart, hoe lekker dat die wordt. Dat is ook goed omschreven in een artikel van Bas Schampers die 19 jaargangen van de Gouden Carolus Cuvée van de Keizer Blauw naast elkaar heeft geproefd. Daar is een stijging in smaakbeleving te zien naarmate de tijd verstrijkt, maar ook een daling na verloop van tijd.
Zoals te verwachten weinig ‘prik’ meer in het bier
Tijd om te proeven
Duvel staat niet in het rijtje van bieren die zich goed lenen voor het bewaren van bier. Ook de termijn van 40 jaar staat niet garant voor een spetterend resultaat. Maar dat wil niet zeggen dat het per definitie geen lekker bier meer is, een bier laat zich niet altijd goed voorspellen. De kroonkurk van de fles was aan de buitenkant geroest, maar aan de binnenkant was deze nog helemaal gaaf. Eenmaal ingeschonken zie je dat het bier zo plat is als het maar zijn kan, de koolzuur verdwijnt door de jaren heen wel uit het bier. Eenmaal ingeschonken is het tijd om aan het bier te ruiken en dat was bepaald geen pretje. Volgens Huub was het een combinatie van goedkope cognac, paardenvijg en ergens in de verte een beetje madeira. Ben benieuwd of iemand ooit een bier zou bestellen met deze omschrijving op de bierkaart. Met frisse tegenzin toch ook maar geproefd, het leven van een schrijver voor BeerNDX gaat nu eenmaal niet altijd over rozen. Eén slok was voor mij echter meer dan genoeg: bewaar een Duvel nooit 40 jaar!
Het werd uiteindelijk toch een enkeltje gootsteen voor dit bier
Binnenkort komt het artikel over 40 jaar oude Rodenbach. Wellicht was die wèl te drinken.
SPOILER ALERT!! SPOILER ALERT!! Heb jij de Blind Box Tripel nog thuis staan en heb je deze nog niet gedronken? Lees dan NIET verder!!
Vorig jaar hebben we door middel van blind proeven onderzocht welk pils het beste was. Voor ons leuk om te doen en het werd het meest bezochte artikel, dat smaakte naar meer. We besloten het groots aan te pakken en dit keer tripelbieren te onderwerpen aan een blind proeverij, maar dan met net iets meer deelnemers. Zie hier de resultaten.
Blind Box, het idee
Omdat wij geloven dat blind proeven met zoveel mogelijk mensen zorgt voor eerlijke resultaten, zijn we sinds 1 februari 2021 begonnen met het produceren van de Blind Box. In de Blind Box zitten 4 onherkenbaar gemaakte bieren, dit keer de tripels, en toegang tot een online proefomgeving. Op deze manier worden de bieren, blind, en dus puur op basis van smaak beoordeeld. Doordat de proever ook wordt gevraagd te raden welk bier het is worden de smaakpapillen en bierkennis extra op de proef gesteld.
Deelnemers
Uiteindelijk hebben 162 deelnemers geproefd en hun mening gegeven. Sommige, zoals een groep vrienden uit Nijmegen hebben alle vier de tripels in twee uur tijd geproefd én opgedronken, anderen hebben de tijd genomen en er elke zondag een opgedronken en beoordeeld. Ieder zijn methode zeg maar. 90% van de de deelnemers kwam overigens uit Zuidwest Nederland, maar dat is niet zo gek aangezien de 12 verkooppunten in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Holland liggen. Naast het geven van een cijfer en raden van het bier werd ook gevraagd een mening te geven over het bier en dat leverde interessante en leuke omschrijvingen op.
Het bijgeleverde proefformulier
“Erg lekker, beetje citrus, stevig en smaakvol”
Aldus Ludo Guns bij bier nummer 1
De bieren
Het aantal tripels wat er beschikbaar is, is natuurlijk ontzettend groot. Samen met bierkenners, zoals slijters, café-eigenaren en andere bierkenners, maken we daarom een selectie waarvan wij denken dat het interessant is om ze met elkaar te vergelijken. Het is interessant om te weten of het terecht is dat die klassieker zo’n goede naam heeft of dat die kleine speler door die stoffige uitstraling als minderwaardig bier wordt gezien. Genoeg leuke bieren om met elkaar te vergelijken en zo kwamen we tot de lijst met de volgende deelnemers:
1. Gouden Carolus – Tripel 2. De Koninck – Tripel d’Anvers 3. Sint Joris – Koppige Draak 4. De Brabandere – Petrus Tripel
Herken jij je favoriet?
Aangezien de flessen anoniem waren gemaakt moesten ze de bieren puur proeven op smaak. Daarbij werd er door middel van multipel choice ook getest of men kon raden welk bier het was. Dat bleek in de praktijk nog knap lastig. Slechts 8 deelnemers is het uiteindelijk gelukt om de 4 bieren goed te raden. Er waren er al een stuk meer die er 3 goed hadden, namelijk 23.
“Die vriend die mee mag omdat ‘ie een rijbewijs heeft”
Een creatieve omschrijving van Roland Groenen
De uitslag
Gouden Carolus Tripel was de overduidelijke winnaar
In deze test bleek de klassieker een terechte winnaar. Niet gek, bij brouwerij het Anker brouwen ze dit bier al een behoorlijke tijd en het recept sluit blijkbaar goed aan op de smaak van de bierdrinker. Petrus Tripel wordt in Nederland echter een stuk minder verkocht, maar dat lijkt niet helemaal terecht.
Blind Box Blond
Het blind proeven van tripels smaakte naar meer en daarom is van 1 mei tot 31 augustus de Blind Box Blond te koop. Dit keer zijn het niet 4 bieren die worden getest maar 8. Doe jij mee aan het bepalen van deze lijst, bezoek dan een van onze verkooppunten of bestel de Blind Box online.
“Makkelijk, dit is mijn favoriet Gouden Carolus”
Aldus Hanneke Verheij bij bier nummer 3, de Koppige Draak
Best een grote kans dat je dit bier of de brouwerij nog niet kent. Het bier is net op de markt en het betreft een microbrouwerij uit Oostenrijk die nog niet al te lang bestaat. Toch vliegt dit flesje de winkel uit en telt men zonder blikken of blozen 13,95 om de Bevog Hagger 02|21 te bemachtigen. Wat is het verhaal achter dit bijzondere bier?
Naam bier: Bevog Hagger 02|21 Brouwerij: Bevog Craft Brewery Jaar: 2021 Percentage: 12,2% Stijl: Barrel aged barleywine Land van herkomst: Oostenrijk
Bevog Craft Brewery
De eigenaar Vaiar Golar heeft zijn brouwerij in Bad Radkersburg geopend, voor de niet-Oostenrijkkenners, een plaats op enkele kilometers afstand van de grens met Slovenië. Een plek die is uitgekozen door Vaiar omdat hij zelf uit Slovenië komt, maar Oostenrijk vergunningtechnisch gezien interessanter was om een brouwerij te beginnen. Het verhaal achter de locatie is daarmee niet echt spannend, maar dat zijn de bieren van Vaiar daarentegen wel. De brouwer gaat er namelijk prat op dat zijn bieren uitzonderlijk moeten zijn qua smaak, kwaliteit én design. Dat laatste is in ieder wat ons betreft zeer goed gelukt, je hebt echt het gevoel iets heel bijzonders in handen te hebben, het ziet er uniek, kostbaar en smakelijk uit.
De brouwers vertellen een eerlijk verhaal over de gebruikte vaten
Niet de eerste Hagger
De 02 in 02|21 lijkt de duiden op de tweede Hagger, de 21 op het jaar dat het bier wordt uitgebracht. De eerste Hagger werd ook wel de paperbagseries genoemd en werd in een pink en blue versie uitgebracht. Door middel van wax werd de fles extra luchtdicht gemaakt en door de paperbag kreeg licht ook geen toegang tot het bier. Het was een bier wat in beperkte oplage beschikbaar was, veelal hanteerde winkels dan ook de regel dat er 1 of 2 flesjes per persoon werden verkocht. Een kleine zoektocht online leert dat er nog winkels zijn die er enkele te koop hebben. Wellicht dat we niet na het proeven van deze versie nog een bezoekje brengen.
Barrel aged
Wanneer je kijkt naar barrel aged bieren dan zie je daarin dat sommige brouwers ervoor kiezen heel duidelijk te maken welke vaten zijn gebruikt. Er staat dan bijvoorbeeld op het etiket ‘Barrel aged Jim Beam’. Kijk je naar Chimay gran reserve barrel aged, dan staat er spicifiek dat ze rumvaten gebruiken, maar wordt de naam niet genoemd. Wat opvalt aan dit bier is dat ze letterlijk op het etiket schrijven ‘matured in oak barrels. The bulk of it is bourbon barrel aged and the rest can be aged in other spirit barrels’ . Het kan dus goed zijn dat je nog wat smaken kunt herkennen van andere dranken.
Mooi donker van kleur
Tijd om te proeven
Het bier heeft een paar weken in de kelder gestaan en daar is het nu 12 graden, het bier is daarmee perfect op temperatuur om gedronken te worden. Wanneer je een bier barrel aged is dat vaak ook goed te ruiken, ook bij dit bier tref je deze aangenaam houtige geur aan. Eenmaal een slok genomen proef je ook duidelijke het barrel agen in combinatie met smaken van rozijnen en karamel. Wat gek genoeg opvallend is, is de duidelijke aanwezigheid van alcohol in de smaak. Gek genoeg opvallend omdat zwaardere barleywines dit lang niet altijd hebben.
Wij hebben er in de eerste lentezon in ieder geval goed van genoten. Proost.
We werden getipt over The Holy Spiritus. Brouwers met een mooi verhaal, dito locatie en bijzondere dranken. We moesten hen zeker eens bezoeken, aldus de tipgever. Heel eerlijk, in eerste instantie waren we wat sceptisch. Bij The Holy Spiritus maken ze namelijk geen bier, maar cider, mede, gin, vodka, distillaten én likeuren. Maar aangezien steeds meer cafés cider op de bierkaart hebben staan en ze gin maken met IPA en pils waren we om, hier moesten we wel een bezoek aan brengen. Al was het maar om de locatie waar het gebrouwen wordt.
Vandaar de naam..
De website deed al vermoeden, maar The Holy Spiritus brouwt in een voormalige kerk! Waar menig stad of dorp hun kerk verbouwd tot appartementen, huisartsenpost of bibliotheek, hebben ze er in Sint Jansteen een brouwerij van gemaakt. Brouwers Tom en Goderic waren op zoek naar een locatie met karakter en dat is de voormalige kerk van Sint Jansteen geworden. Alleen al het koopproces van de kerk is een verhaal op zich, maar dat kun je ze persoonlijk vragen bij een bezoek aan The Holy Spiritus. De verhuizing naar een grotere locatie was niet zomaar een stap overigens, want de vorige locatie was namelijk de keuken van Tom. Al snel nam de bekendheid en vraag naar onze producten toe. Op een gegeven moment kwamen er ook aanvragen van 10.000 liter en toen werd de keuken snel te klein. Met deze brouwlocatie is er van ruimtegebrek geen sprake meer en is het meteen een iconische locatie voor bezoekers.
De deur staat er letterlijk en figuurlijk voor je open
Waarom cider?
Tom en Goderic zijn trouwe bezoekers van Keltische festivals zoals bijvoorbeeld het Castle Fest in Lisse. Op een dergelijk festival waan je je als bezoeker weer in de tijd van de middeleeuwen en daarbij wordt ook gedronken wat in die tijd gebruikelijk was, namelijk cider en mede. Uiteraard niet uit een glas, maar uit een pul of hoorn. Goderic: “Het oogsten van graan om bier te maken was in die tijd nog heel tijdrovend en kostbaar, met appels die rijp van de bomen waren gevallen was het veel gemakkelijker om cider te maken. Omdat het op de festivals veel gedronken werd zijn wij het zelf ook gaan brouwen uit interesse. Vrienden en kennissen vroegen er steeds vaker naar en zo is de hobby steeds meer uitgegroeid tot een bedrijf.”
Een goede ciderbrouwer is eigenlijk een beetje lui, rijpe appels vallen vanzelf op de grond..
Tom Genbrugge
Wat is cider en wat is mede?
Tom: ”Cider is een drank gemaakt van appels. De appels vermalen wij tot pulp en deze laten wij fermenteren/vergisten. Na een bepaalde periode wordt het vrijgekomen sap gescheiden van de pulp en dit sap fermenteert verder naar cider. Ook de pulp fermenteert verder en wordt in een later stadium gedistilleerd en op een houten vat gezet om zo tot een zacht en heerlijk appeldistillaat te komen die zich gerust naast een Franse Calvados laat zetten. En mede? “Mede ook wel mead genoemd is een honingwijn wat al duizenden jaren wordt gemaakt door honing samen met water en andere smaken op te warmen. Je kunt door andere smaken hieraan toe te voegen ontzettend veel variaties hierop maken, zo hebben we bijvoorbeeld ook mede met walnoot en met cactus”
Tom met mede, een hoorn vol zorgt voor een goede nachtrust
Toekomst cider
Cider is een populaire drank in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, India, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. In Nederland zagen we het tot een aantal jaar geleden nog voornamelijk in Ierse pubs waar naast de Guiness ook Magners werd geschonken. Dat Heineken met Apple Bandit de weg vrij maakt voor cider is voor Tom en Goderic zeker welkom. “Ze geven wat meer bekendheid aan cider en dat is goed voor ons, we zien steeds meer plekken met cider op de kaart en dat biedt perspectief voor ons. Cider mag wat ons betreft meer en meer op de kaart. Hier in de regio hebben we een groeiend aantal verkooppunten en ook online gaat het over heel Nederland en België. Gelukkig ontdekken steeds meer mensen hoe mooi en lekker cider kan zijn.” Dat laatste hoef je Syrco Bakker, chefkok bij restaurant Pure C overigens niet te vertellen. Die heeft de Zeeuwse cider Brut van The Holy Spiritus gebruikt als aperitief samen met andere typisch Zeeuwse smaakmakers.
Gin met bier
Bij The Holy Spiritus werken ze graag met lokale leveranciers, zo ook met de Zeeuwse bierbrouwer Vermeersen in Hulst. Doordat festivals niet konden doorgaan en er al wel bier geproduceerd was hebben Tom en Goderic het mogen gebruiken om het bier een tweede leven te geven. Ze hebben het bier gebruikt om er een heerlijke gin van te maken. Dit is overigens niet hun enige samenwerking met brouwers want ook met Dutch Bargain hebben ze een gin gemaakt genaamd Dijk45.
Ginhulst en Dijk45, gin gemaakt van bier
Trotse en gastvrije brouwers
In gesprek met de brouwers blijkt uit alles dat ze passie voor hun producten en voor de regio hebben. Ze denken bij elke stap na hoe het beter en hoe het Zeeuwser kan, waar mogelijk is elke schakel in hun keten Zeeuws. Niet voor niets mogen ze daarom ook het keurmerk Zeker Zeeuws dragen. Het mooie aan een gesprek met Tom en Goderic is dat ze erg gastvrij zijn, ze vertellen in geuren en kleuren en laten je ook genoeg proeven. Wanneer je op bezoek gaat plan dan wel ruim de tijd in, want met een uurtje red je het niet… gelukkig.
In alle soorten heb je ze. Bieren? Ja, die ook. Maar we hebben het over de glazen waaruit je ze kunt drinken. Waarom zijn er eigenlijk zoveel? Is het een prestigekwestie van de brouwer? Of zitten er meerdere aspecten aan vast? Welk glas zou jij bijvoorbeeld kiezen voor een ‘whisky infused’ bier?
,,Wil je er een glas bij?” ,,Nee, dank je. Het zit al in glas.” Een heerlijke dooddoener en voornamelijk te horen bij iemand thuis als er een pilsje uit een kratje wordt aangeboden. In ieder geval geen speciaalbier. Niets mis met het drinken uit een flesje, maar het is nu eenmaal zo dat bij bepaalde bieren een bierglas bijdraagt aan het drinkgenot. En dan is de vorm nu eenmaal belangrijk.
Veel bier in een keer in je glas
Persoonlijke voorkeur speelt bij de keuze voor een bierglas een grote rol. Niet voor niets vragen ze in het café in wat voor soort glas jij je pilsje wilt. Een vaasje, een fluitje of soms ook een glas op een voet. Welk glas ligt bijvoorbeeld het best in je hand? Op andere momenten heb je gewoon zin in bier, veel bier in een keer in je glas. Zonder dat je er maar al te vaak voor naar de bar moet om weer te bestellen. Maar om dan maar meteen een gigantische glazen ‘emmer’ te nemen is ook zo wat. Een beetje beschaafd beginnen en dan zien we wel verder. Bij speciaalbieren heb je vaak weinig te kiezen; dan bepaalt de brouwerij.
Als we kijken naar de oorsprong van bier en hoe dit werd gedronken, dan zijn we afhankelijk van archeologische opgravingen, tekeningen en teksten. Zo weten we dat er al ruim 6500 jaar bier wordt gedronken en in die tijd zijn er al een hoop verschillende glazen te bewonderen geweest. Glazen die nu nog gebruikt worden. We zullen er een paar bespreken, zoals daar zijn: de bierpul, de bokaal, de kelk, de jonker, het fluitje, het koetsiersglas, de stiefel, de ribbel, het pintglas, het vaasje, het tulpglas en het voetglas.
Proost!
Van pullen tot hoorns
Een bierpul is drinkgerei met handvaten gemaakt van aardewerk, meestal gedecoreerd. Sommige exemplaren hadden een deksel. Later werden de pullen van metaal en nog later van glas vervaardigd. Als je vandaag de dag uit een pul zou willen drinken, dan volstaat het uitgieten van een regulier flesje bier niet. De gebruikelijke maten variëren namelijk van halve, hele tot wel twee liter varianten: vandaar de oorspronkelijke naam bierkan. Glazen bierpullen zie je tegenwoordig nog gebruikt worden op evenementen als Oktoberfest.
De bokaal is een grote drinkbeker en lijkt op een kelk; het glas heeft een brede bolvorm en staat op een steel met voet. Het wordt vaak gebruikt voor sterkere bieren.
Een jonker heeft een inhoud van 30 of 50 cl en is recht en hoog. Het wordt vooral gebruikt voor pils en niet voor speciaalbieren met een hoger alcoholpercentage. De versie van 20 cl is smaller en die noemen we dan weer een fluitje.
Het koetsiersglas heeft een bolle onderkant en werd met een houten onderkant aan de koets bevestigd, zodat het koetsiers in staat stelde om te drinken én op hun bok te blijven zitten. Heden ten dage is het vooral bekend om de bieren van Pauwel Kwak in te schenken, met een los houten bouwwerk eromheen. Het principe van de koetsiersglas is net als die van een stiefel (ook bekend als laarsglas). Zodra er lucht in de bol (of in het geval van de stiefel: het uitstekend stuk van de laars) komt, dan is de kans groot dat de laatste resten de drinker verrassen. Het vereist kunde en ervaring om dan niet nat te worden. Het glas dat bij het bier ‘La corne du bois des pendus’ hoort, staat ook in een houten houder, maar is hoornvormig.
Van ribbels tot tulpen
Het ribbelglas is uitermate populair in België, denk maar aan glazen met de opdruk van biermerken Maes en Jupiler. Er zou veel minder lichaamswarmte overgaan van de hand naar de tapvariant van het bier. De vorm (hoog, smal en recht) blijkt voor een pilsener ook perfect te zijn als het gaat om schuimvorming. Bij een brede opening van het glas komt bij een dergelijk bier de kraag teleurstellend uit de bus. Zulke glazen zijn dus echt voor de speciaalbieren bestemd.
Het vaasje (ook wel Amsterdammertje, Rotterdammer, emmer of boerke) blijkt in Nederland erg populair. Het glas loopt ribbelvrij van beneden naar boven naar buiten af. Het wordt voor pilseners gebruikt en bestaat in de maten 23 cl, 25 cl, 30 cl en 33 cl. In Limburg wordt het glas overigens een rendsje genoemd, naar het goudkleurige randje dat vaak bij deze glazen gebruikt wordt.
Het pintglas kom je vaak tegen bij Ierse en Engelse pubs in een hele (Brits: 568 ml, en Amerikaans: 473 ml) of halve formaat. Ook een derde en twee derde pintglazen (schoeners) bestaan. Sommige pintglazen hebben een welving, een bobbel, origineel bedoeld om het breken tijdens het stapelen tegen te gaan. Ook heeft het tulpvormige pintglas een enorme vlucht genomen, kijk maar naar de huidige glazen van Guinness en Kilkenny.
Bij een voetglas hanteert men ook het principe: zolang we het glas zelf niet hoeven aan te raken, dan beïnvloedt onze lichaamstemperatuur de inhoud niet. De vraag blijft dan wel: wie houdt bij een dergelijk glas inderdaad alleen de voet vast? Bij speciaalbier is dat in ieder geval minder erg dan bij pilseners.
Diep in het glaasje kijken
Té diep in het glaasje kijken heeft een negatieve bijklank. Diep in het glaasje kijken klinkt minder bezopen, maar waarom zou je het doen? Nou, kenners weten dat bij een origineel Duvelglas een goede reden is om juist dát te doen. Onderin het glas valt namelijk een op de bodem gegraveerde letter ‘D’ te ontwaren. Nodeloze opsmuk? Niet volgens de brouwerij zelf: het dient als ‘de lanceerbasis van een tornado van fijne koolzuurbellen’.
Maar daar houdt het bij Duvel niet op: voor hun ‘spirit infused’ bieren (die in rum- of whiskyvaten gerijpt zijn) hebben ze een speciale glazenlijn gecreëerd. Glazen zonder voet, maar met de speciale Duvelvorm behouden om het idee te bewaren dat je wel degelijk dat merk drinkt. Het uitschenken echter, gaat niet tot de rand. Zoals het bij rum en whisky hoort, vult men het glas niet verder dan half vol.
En dan hebben we nog een buitenbeentje: de plastic beker. Kunststof, zacht plastic, ieder zijn voorkeur, maar al te vaak heeft men geen keus. Wil je er een die je niet meteen kapot knijpt of eentje die je tenminste nog tussen je tanden kunt houden om te applaudisseren voor een optreden?
Afijn, laat u voor mij het glas maar zitten, het zit al in een glas..
Waar we het de vorige keer nog hadden over ‘5 bieren die de moeite waard zijn om te laten liggen’ hebben we het deze keer over bieren om te laten staan. Niet dat ze smerig zijn, juist heel lekker, maar dit keer hebben we het over kleine flesjes met een kroonkurk en die bewaar je staand. Bij deze onze tips.
1 Muifel brouwerij – Zuster Agatha
Dit prijswinnend bier is een quadrupel en daarmee eigenlijk al meteen geschikt om wat jaren te bewaren omdat het bier hoog in alcohol is en vaak donker van kleur. De brouwers omschrijven de smaak als die van fruit, krenten en licht gebrand mout. Door het bier even te bewaren is het zeer waarschijnlijk dat juist de zoete smaak toe zal nemen.
2 Westmalle – Tripel
Dit bier is waarschijnlijk door elke bierliefhebber een keer gedronken en niet onterecht. Deze klassieker is een stevige tripel met 9,5% alcohol en is wat scherp van smaak. In België is het onder liefhebbers dan ook niet ongewoon om een kratje Westmalle Tripel 2 tot 3 jaar te laten staan. Zelf hebben we dit ook uitgeprobeerd en het verschil is duidelijk merkbaar, het bier wordt wat zachter, maar is nog steeds vol van smaak. Kleine tip: Aangezien Westmalle de THT op 2 jaar na botteldatum zet, weet je dat minimaal moet wachten tot de THT verstreken is.
Veilig in de kelder bij de andere bewaarbieren
3 Brouwerij de Molen – Hel en Verdoemenis
De Hel & Verdoemenis is op weg een moderne klassieker te worden. Bij brouwerij de Molen zijn ze bijzonder bedreven in het brouwen van imperial stouts, dat blijkt ook wel uit de vele prijzen die dit bier in de wacht heeft gesleept. Het is een bier met smaken van caramel, chocolade, koffie en port waardoor het een combinatie heeft van zoet en bitter. Wanneer je dit bier een paar jaar laat staan zal het bittere minder worden en het zoete de overhand krijgen.
4 Brouwerij van Honsebrouck – Kasteel Cuvée de Chateau
De brouwers van Honsebrouck hoef je niet te vertellen dat het rijpen van bier een goed idee is. De omschrijving van dit bier op hun website luidt namelijk: ‘Dit speciaalbier evenaart de smaak van een tien jaar gerijpte Kasteel Donker en doet denken aan porto.’ Mocht dit nog niet genoeg zijn voor je dan is dit bier ook gerust nog in de kelder te bewaren.
5 Brouwerij Wilderen – Cuvée Clarisse
Nog een cuvée in dit rijtje, dit keer een robijnrode barleywine. Het wordt wat saai, maar ook dit is een prijswinnend bier. In het bier proef je ook een zuurtje waardoor het ook wat weg heeft van een Vlaams bruin. Het zuurtje zal door het bewaren juist wat minder worden, maar daardoor zullen de andere smaken juist wat meer benadrukt worden.
De bieren hierboven zijn natuurlijk nu ook al erg lekker om te drinken, bovendien vergt het flink wat wilskracht of gewoon een hele grote voorraad om bier een paar jaar te laten rijpen. Mocht je een donkere koele plek over hebben in huis dan loont het echter zeker de moeite, probeer het eens en laat je overtuigen!
Steeds vaker zie je winkels en brouwerijen adverteren met Untappd scores, dan staat er naast de prijs bijvoorbeeld ook 3,92! of 4,11! Navraag bij bierwinkels leert dat bieren met een hoge score beter verkopen. Een bier met een hoge score lokt klanten naar de winkel en dat bier is vervolgens in no time uitverkocht. De keerzijde is dat het bier wat ernaast staat met een score van 3,5 haast niet meer te slijten is aan deze Untappdjagers. Maar wat zegt nu zo’n score? Is dit dan het summum, de heilige graal, de koning onder de bieren? Wij besloten eens de proef op de som te nemen en een bier te kopen met een score van 4,36, de King Sue!
King Sue
Bierliefhebbers zijn online op meerdere plekken te vinden, ook Facebook staat vol met groepen waar biergeeks/biersnobs/bierfluencers of zelfverklaarde bierprofessoren over elkaar heen buitelen. Wat opviel in deze groepen is dat het bier King Sue vaak voorbij komt. Bij het beschrijven komt men superlatieven tekort en moest het haast een orgastische beleving zijn aan de tekst af te lezen. Het bier wat afkomstig is uit de Hawkeye State van de VS, Iowa, wordt gebrouwen door de Toppling Goliath Brewing Company. Een relatief jonge brouwerij uit 2009 met circa 40 bieren. King Sue is een van de paradepaardjes van deze brouwerij en heeft zelfs heuse merchandise. Aan naamsbekendheid bepaald geen gebrek
Klaar om gedronken te worden
Wat zegt een hoge score?
Ratings zijn niet bepaald nieuw, we beoordelen haast alles wat we tegenkomen; hotels, restaurants, films en ga zo maar door. De praktijk leert echter ook dat deze beoordelingen niet altijd overeenkomen met je eigen beleving. Dus toen ik de King Sue tegenkwam bij een van onze klanten in Bergen op Zoom besloot ik een kleine test uit te voeren. Onopvallend ging ik een vriend en fervent double New England India Pale Ale liefhebber King Sue serveren. Zou dit bier met een score van 4,36 opvallen tussen concurrenten uit de regio? Zou de hoge score ook de prijs van 9 euro rechtvaardigen?
Totaal onbetrouwbare test
Zo dat is alvast gezegd. Uiteraard is dit geen uitvoerig onderzoek wat wij hier doen, we hebben de King Sue naast 2 vergelijkbare concurrenten gezet en zijn gaan proeven. Voor mij bekend welke bieren het zijn, voor vriend Pieter een gezellig avondje bier drinken. Het doel van de test was dan ook simpel, zou Pieter bij het drinken van de King Sue enthousiast opkijken en enthousiast roepen dat dit een machtig mooi bier is?
Pieter in actie
Als eerste delen we een blikje van Van de Streek uit Utrecht. Pieter: “Ja, hier was ik aan toe, lekker zeg, echt wat je van een NEIPA verwacht.” Ook het tweede bier, dit keer van Frontaal uit Breda smaakte hem meer dan goed. Bij het inschenken van de King Sue moet ik mijn gezicht even in de plooi houden wanneer hij vraagt wat het voor bier is. “Oh, ik geloof een NEIPA uit Engeland of de VS”. Na zijn eerste slok volgt de vraag wat hij ervan vindt, ik zie hem namelijk niet enthousiast roepen dat dit een fantastisch bier is. Zijn rectie beperkt zich zelfs tot, “oh best prima, maar ik vond de vorige wel lekkerder.” Kleine domper wel, dit was geen bier wat eruit sprong, dit was niet de beloofde heilige graal! Wellicht lag zelfs voor King Sue de verwachting wat hoog na zoveel positieve aandacht.
Onderweg naar Goes in Zeeland met een mooie lentezon hoor ik op de autoradio dat er massaal vakanties geboekt zijn in Nederland. Campings, vakantiehuisjes etcetera zijn zowat allemaal volgeboekt. Mocht je zelf een vakantie hebben geboekt in Zeeland dan mag lekker bier natuurlijk niet ontbreken en laat dat nou net een hele mooie reden zijn om even een tussenstop te maken bij Kijk op Drank.
De lentezon was ook een aantal fietsers uit omgeving Antwerpen niet ontgaan. Na de nodige kilometers te hebben gereden kwamen ze uit bij een bankje in Goes. “Toevallig” vlakbij Kijk op Drank waar de heren binnen Westmalle Dubbel kwamen halen om hun dorst te lessen. Marco stond er net buiten een praatje mee te maken zoals een kastelein zijn gasten vermaakt. Gastvrijheid is wat hem betreft ook een belangrijk onderdeel van het succes van Kijk op Drank. “Het is voor ons belangrijk dat men het bij ons goed naar hun zin heeft en goed geholpen wordt, voor ons is het leuk wanneer mensen terugkomen en zeggen: Dat was nog eens een goed advies”.
Terug in Goes
Kijk op Drank bestaat sinds 2019, maar Marco en Daniëlle zijn niet bepaald nieuw in het vak. Marco is al op vroege leeftijd via de grote slijterijketens in het vak gestapt met de nodige slijterijpapieren op zak. Tot 2019 bestierde ze een goedlopende slijterij in een nabijgelegen dorp, maar toen de kans zich voordeed om weer naar Goes te gaan was de keus snel gemaakt. De winkelruimte die beschikbaar kwam voldeed helemaal. Veel ruimte, parkeergelegenheid én plek voor een proeflokaal, want zodra het weer kan zullen de proeverijen weer plaats gaan vinden.
Assortiment bier
Eén ding is zeker, Marco bepaalt wat er op de schappen ligt. Hij weet goed wat er te koop is en wil zelf bepalen wat assortiment goed bij zijn winkel past. “een opdringerige verkoper past daar niet bij en gaat mij dan ook zeker niet overtuigen. Ik ga veelal op mijn gevoel af en haal plezier uit het ontdekken van mooie bieren, dat is het mooie van ons vak” Inmiddels is het bierschap aardig gevuld. Zo heeft hij een aantal bekende Zeeuwse brouwers, denk aan Dutch Bargain en brouwerij Kees staan. Ook regionale brouwers kunnen bij Marco een plek in het assortiment krijgen, mits ze een goed verhaal hebben tenminste. Zo kwam hij via zijn uitgebreide netwerk in contact met brouwerij ‘t Meuleneind in Hoeven. De brouwers hebben een Zeeuwse achternaam en dat maakte hem nieuwsgierig. “Blijken ze nog verschrikkelijk goed bier te maken ook”.
Ook de trappisten zijn gelukkig nog steeds hardlopers.
Trends
Wanneer je het hebt over trends in bierland dan wijst hij naar zijn assortiment, ‘2 jaar terug was het assortiment voor 20% blik, inmiddels zal het in mijn assortiment rond de 50% liggen en ik heb niet het idee dat het daarbij stopt. Voor het bier vind ik het alleen maar mooi, de kwaliteit blijft gewoon beter en het ontwerp is vaak ook mooier op blik.” Als voorbeeld pakt hij een fles wijn die om de hoek staat, “10 jaar geleden vond men een fles wijn met draaidop armoedig, maar een witte wijn blijft met zo’n dop juist alleen maar beter. Nu hoor je niemand meer over de schroefdop op wijn”.
Bijzondere bieren
Kijkende in het assortiment zie je genoeg bijzondere bieren staan. Uiteraard heeft hij de nieuwe Westmalle Extra en de jubileum-editie van Duvel, maar ook een IPA met glitters erin. Ook toont hij met trots de Exploration van Folkingebrew. “Scoort erg hoog op Untappd, maar is een nieuwkomer, gewoon uit Groningen.” Ook loopt hij naar het rek waar zo’n beetje alle bieren staan van Arpus, een brouwerij uit Letland die de meest waanzinnige smaken in zijn bier weet te krijgen en hoge online ratings krijgt. “Neem bijvoorbeeld hun sour ales, als ik na een lange dag hard werken mezelf wil verwennen, dan pak ik er hier graag een van.” Of hij een favoriet heeft? We hebben zoveel mooie bieren staan, het ligt maar net aan het moment en de setting op dat moment. Je kunt mij ook blij maken met een lekker fris blond bier op een mooie zomerse dag.
Flokingebrew, één van de vele mooie bieren bij Kijk op Drank.
Lang geleden las ik een column in ik meen de Panorama. Het was ten tijden van de geflopte beursgang van WorldOnline. De columnist had uitgerekend dat als je destijds bij de beursgang 1000 gulden in WorldOnline had geïnvesteerd, je er aan het einde van de dag nog 10 gulden van over had. Maar had je voor 1000 gulden Heineken gekocht (niet de aandelen maar het bier) je dit een hoop plezierige avondjes én 240 gulden aan statiegeld had opgeleverd. De vraag is nu: had je van dit geld ook lekker bier kunnen drinken én geld kunnen verdienen?
Het antwoord is ja. In het geval van het bovenstaande verhaal was het opdrinken van het bier en het inleveren van het leeg goed voor statiegeld de beste optie. De makkelijkste weg is kijken naar een eeuwenoud economisch principe: is de vraag groter dan het aanbod, dan gaat de prijs omhoog. Maar hoe werkt dat bij bier?
Beroemd bier
We hebben er al vaker over geschreven, maar Westvleteren en dan met name de 12 is wereldberoemd. Iedereen wil het hebben en ze verkopen maar in beperkte oplage. Bij de abdij zelf koop je een flesje voor nog geen 2 euro, online worden ze vaak al voor 10 euro aangeboden en in een café schenken ze hem voor 15 euro voor je in. Alhoewel je er dus aardig wat mee kunt verdienen zul je er niet rijk van worden. Je mag slechts 2 kratjes afnemen en je moet wel erg je best doen om er tussen te komen.
Daar krijg je toch dorst van.
Bijzondere uitgaven
Lucratiever kan het worden wanneer je op zoek gaat naar bijzondere edities. Denk bijvoorbeeld aan het bier ‘The end of History’ van Brewdog, een bier van 55% welke verpakt was in een opgezette eenkhoorn. Dit bier – waar er maar 12 van gemaakt zijn tussen 2010 en 2016 – werd gegeven (geschonken is wat verwarrend) aan aandeelhouders die minimaal $ 20.000,- inlegden. De ontwikkelingen van Brewdog zal de gelukkige aandeelhouders sowieso geen windeieren hebben gelegd, maar deze flesjes zullen inmiddels ook aardig wat opleveren.
De felbegeerde ‘The end of History’.
Limited edition
De term limited edition is soms helaas meer een lege huls aan het worden, maar ze zijn er zeker nog wel. Bieren die om verschillende redenen gelimiteerd verkrijgbaar zijn. Zo hebben we een tijdje terug geschreven over de Yellow Belly, een bier wat op last van de rechter niet meer verkocht mocht worden. Ook Hertog Jan maakt elk jaar een vatgerijpt bier in beperkte oplage.
Complete collecties
Je kunt er de donder op zeggen dat een hoop van deze vatgerijpte flessen 5 minuten later alweer op Marktplaats staan. Er zijn namelijk een hoop mensen fan van deze bieren en als je alle voorgaande jaargangen hebt, dan kan de fles van dit jaar uiteraard niet ontbreken. Zoals het nu eenmaal werkt in de verzamelwereld is een complete collectie meer waard (wel in de originele verpakking laten zitten).
Gerijpt bier
Gelukkig komen steeds meer mensen erachter dat er ook bieren zijn die lekkerder worden naarmate je ze langer bewaard. We hebben hier eerder ook al een aantal tips over gegeven. Een geuze uit 2010 was destijds wellicht 6 á 7 euro, maar gaat makkelijk van de hand op de particuliere markt voor 25 euro. Een hele terechte beloning lijkt me, want het is je gelukt om 11 jaar naar die fles geuze te kijken zonder hem op te drinken.
Alhoewel bier verzamelen en verhandelen lucratief en leuk kan zijn, eindigen we toch graag met een quote van zytholoog en fervent bierverzamelaar Huub van Dijk: ‘Het is leuk om bieren te bewaren, maar vergeet het niet te drinken!’.
Brouwerij van Steenberge heeft een tijdje terug van wellicht hun bekendste bier, de Gulden Draak, twee Cuvée Prestige edities uitgegeven. Flessen zonder enige bedrukking, maar met een elegant en enigszins mysterieus kaartje eraan. De brouwers hebben de Gulden Draak classic voor deze editie een tijd lang laten rijpen in of Laphroaig whisky vaten of Jim Beam bourbon vaten. Beiden barrel aged dus, maar wat is nu het grote verschil?
Het elegante en mysterieuze kaartje in actie.
Naam bier: Gulden Draak Cuvée Prestige Bourbon & Laphroaig Brouwerij: van Steenberge Jaar: 2020 Percentage: 10,5% Stijl: Barrel aged quadrupel Land van herkomst: België
Gedegen onderzoek
Het leven van een schrijver voor BeerNDX gaat niet altijd over rozen. We vonden dit bier wel interessant om een stukje over te schrijven, maar ja, welke moet je dan kiezen? Inderdaad, niet kiezen, maar gewoon allebei proeven en dat hebben we dus maar gedaan. Het ‘barrel agen’ van bier is een trend die al een tijd aan de gang is. We zien het veel bij stouts, bijvoorbeeld bij brouwerij Kees, maar ook een tripelbier kan je wel even laten rijpen op houten vaten bewijst brouwerij de Leckere. Een biersoort die ik graag barrel aged zie is de quadrupel, deze biersoort is vaak wat zoetig en dat kan erg goed combineren met de wat zwaardere smaken die barrel agen kan toevoegen. Aangezien ze dit bij brouwerij van Steenberge hebben gecombineerd was het geen straf om de flessen open te maken en te starten aan het gedegen onderzoek.
Peated whisk(e)y
Het kan zijn dat je niet zoveel hebt met whiskey en/of niet zo vaak een barrel aged bier heb gedronken. In dat geval een klein beetje informatie zodat je het goede bier uitkiest.
Whiskey of whisky hangt af van de herkomst, grofweg is het ‘whisky’ in Schotland en schrijven ze het daarbuiten met een E dus ‘whiskey’. In dit geval gaat het om Laphroaig uit Schotland, dus schrijven we whisky.
Je hebt single malt, blended, rye, Japanse en nog veel meer soorten whiskey, maar bij een barrel aged bier is het vooral handig om na te gaan of de whiskey ‘peated’ is. Peated betekend turf gestookt en geeft een behoorlijk intense smaak waar je van moet houden.
Bourbon is een whiskey die is gemaakt in de VS en bevat minimaal 51% mais. Doordat mais zoet is wordt ook de whiskey daarmee zoeter wat weer zijn effect heeft op het barrel agen in bourbon vaten.
Tijd om te proeven
Cuvée prestige Laphroaig
Allereerst was de Cuvée prestige Laphroaig aan de beurt. Eenmaal de kurk van de fles is één ding meteen duidelijk over Laphroaig, het is een peated whisky. Een erg sterke geur die ook doet denken aan bier met waarin veel rookmout is verwerkt. Het rokerige is ook goed terug te vinden in de smaak wat het zoete karakter van dit bier verdrijft naar de nasmaak. We hebben de fles gedeeld met zijn drieën en aan de glazen te zien was het duidelijk, je houdt ervan of je vindt het verschrikkelijk.
Gulden Draak Cuvée prestige Laphroaig.
Cuvée prestige Bourbon
Hoe anders is de Cuvée prestige Bourbon. Dit is met recht een allemansvriend te noemen. Waar je bij de Laphroaig versie na elke slok weer even bij moest komen is de bourbon-versie als een erg lekker toetje waar je haast een beetje gulzig van wordt. Tijdens het drinken zou je bijna vergeten dat er 10,5% alcohol in zit, maar daar wordt je dan de volgende ochtend aan herinnerd. Deze fles heb ik namelijk niet gedeeld met vrienden.
