Je ziet iemand in een televisieserie of film bier drinken, maar hoe is het mogelijk: je kent het merk niet. Daar zitten de film- en televisieproducenten achter. Met of zonder reden: het biermerk is verzonnen. En tóch blijken enkele biertjes te koop te zijn. Of zelf te brouwen…
Diverse redenen zijn te bedenken om geen echt merk te noemen in boeken of te laten zien in televisieseries, films en games. Ter voorkoming van imagoschade, om kosten te besparen, om te parodiëren of het heeft simpelweg te maken met de fantasie van de (scenario)schrijver.
Rekwisiet
James Bond drinkt eerst een wodka-martini, daarna een Heineken en redt vervolgens de planeet. Daar heeft de brouwer geen moeite mee en is zelfs bereid miljoenen uit te geven voor een dergelijke samenwerking. Als in een film, televisieserie of game een personage na het drinken van alcohol daarentegen ‘ontoelaatbaar’ gedrag gaat vertonen, dan kan dat in de ‘echte wereld’ gevolgen hebben. Ontstaat er op het scherm een vechtpartij tussen twee dronken partijen en je hebt net een bekend merk gezien, dan zullen de drankproducenten niet al te blij zijn met het creatieve team achter de scène. Goed, ‘als je maar genoemd wordt’ geldt vaak genoeg, maar dat kan bij een negatieve ondertoon ook gewoon de reputatie van een merk kosten.
Het niet-bestaande bier Heisler komt voor in meer dan 100 series en films; dit heeft te maken met het feit dat het een rekwisiet betreft. Het merk is afkomstig van rekwisietenleverancier Independent Studio Services en wordt gebruikt in films als Beerfest en American Pie Presents: Band Camp en televisieseries als Criminal Minds en Gilmore Girls. Als een personage met dat bier in zijn of haar handen iets onverantwoordelijks doet, dan kraait er geen haan naar. Geen boze sponsor, geen verbijsterde brouwer en zeker geen verontruste kijker op zoek naar een schadevergoeding.
Parodie
Naast de verzonnen bieren die niet te koop zijn, bestaan er ook bieren die uiteindelijk wél de weg naar het grote publiek (lees: de consument) hebben gevonden. Is het niet als zelf te bereiden brouwsel, dan wel in blik of fles in de winkel. In de animatieserie The Simpsons is massaproductiebier Duff een parodie op Budweiser en Busch. Zo heeft Budweiser een getekende mascotte, Budman, en is Duffman het gezicht van Duff Beer. In The Simpsons worden een attractiepark en een honkbalstadion gesponsord door Duff. Vergelijkingen zijn hierdoor te maken met Anheuser-Busch: sponsor van Busch Gardens in Tampa en Williamsburg en het Busch Stadium in St. Louis. Sinds kort is het favoriete bier van Homer in blik te koop bij de Lidl. Compleet met het lettertype dat gebruikt wordt voor The Simpsons.
Harry Potter is dertien jaar als hij voor het eerst een boterbiertje drinkt. Dus is het alcoholpromillage erg laag of is het gewoon geen bier? De Britse schrijfster J.K. Rowling omschrijft de drank in de boekenserie als dat het lijkt op gewoon bier en dat je er warm van binnen wordt. Voor huiselven valt het drankje sowieso zwaarder; ze kunnen er behoorlijk dronken van worden. Boterbier is hoogstwaarschijnlijk gebaseerd op ‘geboterd bier’, een echte drank. In het boek The Good Huswifes Handmaide for Kitchin’ (uit 1588) wordt voor het eerst gerefereerd aan ‘geboterd bier’. Het werd gemaakt van bier, suiker, eieren, nootmuskaat, kruidnagel en boter. In een ander receptenboek uit 1664, the Accomplisht Cook uitgebracht door Robert May, werd aan het recept nog zoethoutwortel en anijs toegevoegd. Veel Harry Potter-fans plaatsen hun eigen recepten online, van niet-alcoholisch voor kinderen en geheelonthouders tot boterbiertjes met een erg hoog alcoholgehalte. Wat opvalt is dat de boterbieren die online te koop zijn, in de verste verte niet lijken op de versie uit de films: een boterbabbelaar in vloeibare vorm, inclusief een op slagroom lijkende schuimkraag.
Soap
In de Vlaamse soapserie Thuis, brouwt het personage Eddy van Noteghem het dubbelbier Slurfke (alcoholpercentage 8,5%). Naar een familierecept dat banaan en vanille als opvallende aroma’s bevat. Kasteel Brouwerij Van Honsebrouck is het donker bier in 2015 dus echt gaan brouwen en is vier jaar later begonnen met een witte en blonde variant. De uitbreiding van de bierlijn was een initiatief van de brouwerij en de televisiezender VRT naar aanleiding van de groeiende naamsbekendheid van Slurfke. De bieren van Honsebrouck waren overigens geen onbekende producten in de wereld van Thuis. Etiketten van de door de brouwerij gemaakte bieren waren al sowieso een tijdje te herkennen geweest dankzij een marketingdeal met de VRT. Nu is het dus de omgekeerde wereld: van fictie naar werkelijkheid.
De populariteit van Slurfke was waarschijnlijk de reden waarom concurrerende televisiezender VTM dezelfde weg insloeg. In de soap Familie stuitte het personage Niko Schuurmans op een leegstaande brouwerij. Voormalige eigenaar Gust wist hem te overtuigen het pand te kopen en zo ontstond het idee om een bier op de markt te brengen. Door het overlijden van Gust was het zoeken naar een naam voor het blonde bier niet meer nodig. Gust bier wordt gebrouwen door Palm, heeft een alcoholpercentage van 7,8% en is dus ook geen fictie meer.
Heb je zelf nog voorbeelden van fictieve biermerken? Deel het met ons via info@beerndx.com.
Jeroen van Bommel
